Oncologische patiënten triggeren mijn emoties

dr. NN | 1 reactie | 22-05-2012| 14:05

In korte tijd heb ik een aantal familieleden verloren met wie ik een sterke binding had en die door en door met mijn leven verbonden waren. Dagelijks ervaar ik het gemis en de pijn. Allen zijn overleden aan een oncologische aandoening, soms een ziekbed van een paar weken en soms een ziekbed die langere tijd heeft geduurd. Door mijn werk heb ik veel te maken met oncologische patiënten. Helaas is het, op dit moment, voor mij onmogelijk om deze patiënten los te zien van mijn privé en kost het me enorm veel energie om mijn werk uit te voeren. Tevens voel ik mij falen, omdat er emoties boven komen op tijden dat ik het niet wil.

Ziekmelden of thuis blijven is voor mij geen optie en ander werk zou misschien tijdelijk gaan, maar dat kan ook niet te lang duren. Hoe kun je verhelpen/voorkomen dat zaken je triggeren, waardoor je niet de baas bent over je emoties? Hoe kan ik mijn werk weer op de 'normale' professionele manier uitvoeren?

Wat is het vaak moeilijk aan de ene kant mens te blijven en aan de andere kant toch een zekere afstand van het leed van onze patiënten te bewaren. In sommige gevallen is het zelfs onmogelijk, omdat het zo dichtbij komt. Je schrijft, dat je op je werk patiënten tegenkomt die praktisch hetzelfde moeten doormaken als wat je bij je familieleden van heel dichtbij hebt meegemaakt. Dat maakt het extra moeilijk werk en privé te scheiden. Het is niet verwonderlijk dat je uit je evenwicht bent door de diep ingrijpende gebeurtenissen die je beschrijft. De balans bestaat namelijk aan de goede kant uit de zaken die je draagkracht bepalen: 1. De dingen die je in je dagelijks leven doet waardoor je je beter voelt, die je energie en kracht geven. 2. De steun die je van je omgeving krijgt. 3. De troost die je put uit je relatie met God. 4. De bevrediging die je uit je werk haalt.

En aan de andere kant uit de zaken die je draaglast uitmaken. 1. De dagelijkse beslommeringen die je stress bezorgen. 2. De mensen in je leven die een negatieve bijdrage leveren/energie kosten. 3. Grotere gebeurtenissen zoals overlijden van dierbare familieleden. 4. Belastende gebeurtenissen op je werk.

Als we merken dat onze draaglast het normale overstijgt, hebben we vaak de neiging harder te gaan werken, nog een schepje er bovenop te doen. Dat kan een tijdje goed gaan en is vaak zinvol een kortere periode van meer stress te overbruggen. Zoals we naar de bus kunnen sprinten in een tempo, dat we natuurlijk geen 10 kilometer volhouden. Belangrijk is, dat je na zo'n fase weer tijd hebt om bij te tanken.

Als je draaglast een langere periode je draagkracht overstijgt, is het geen goed idee te proberen op dezelfde voet door te gaan. Dan raak je namelijk uitgeput en merk je dat je het allemaal niet goed meer kunt bijbenen. Om een oplossing te vinden is het belangrijk eens rustig te gaan zitten en voor jezelf na te gaan welke draagkracht- en draaglastfactoren je zelf kunt beïnvloeden. Schrijf dat gerust op, om op papier een overzicht te krijgen. Wat algemene gedachten over het vergroten van je draagkracht in het algemeen:

-Maak elke dag een wandeling van een half uur in de buitenlucht op een groene plaats (park o.i.d.) en probeer tijdens die wandeling zoveel mogelijk om je heen te kijken en je te concentreren op  wat je daar ziet.

-Vergeet niet je zorgen bij God te brengen en houdt ís morgens of ís avonds stille tijd. Zoek bijbelgedeeltes op die je steun geven (Psalmen?). Twee keer per dag uitgebreid bidden is een goede gewoonte.

-Schrijf (ja schrijf) ís avonds drie dingen (meer mag ook) op waarvoor je dankbaar mag zijn. Leg een notitieboek naast je bed.

-Probeer 20 minuten per dag iets te doen waar je lichamelijk echt moe van wordt. Als je buiten adem bent, rood wordt en moet zweten is dat sport. Misschien wil je ook bij een vereniging kijken, zodat je gezelschap hebt en een vaste tijd.

Misschien denk je als je het bovenstaande ziet:  Nu ben ik al zo moe en moet ook nog al die dingen gaan doen. In het begin zal dat ook moeite kosten, maar het bovenstaande zijn dingen waarvan vastgesteld is, dat ze je draagkracht verhogen. Als je dat niet meteen merkt, bedenk dan dat veranderingen in je hersenchemie tijd nodig hebben om in te werken. Vergeet niet om hulp te vragen in je omgeving:

-Misschien kan iemand anders tijdelijk een paar taken voor je overnemen (de kinderen een dag nemen, huis schoonmaken, vrijwilligerswerk tijdelijk stopzetten, de auto naar de garage brengen, enz.).

-Probeer je niet groot te houden. Vraag gerust of vrienden je opbellen, als je je door praten beter voelt.

-Misschien is het mogelijk dat je een en ander met je collega's of leidinggevende bespreekt. Bijv. dat als er oncologische patiënten op de afdeling zijn, je niet teveel van deze patiënten krijgt, of misschien het zo kunt regelen dat je die patiënten over neemt die voor jou door hun leeftijd/aandoening een minder grote trigger vormen.

Als je lijdt onder het verlies van mensen die je zo na stonden en zoals je zegt door en door met jouw leven verbonden waren, is dat een teken dat je een mens bent met een warmvoelend hart. Daarvoor hoef je je niet te schamen. Juist omdat je met anderen meeleeft zul je ook aan je eigen pijn herinnerd worden, dat is onvermijdelijk. Toch zul je een weg moeten vinden er tijdens je werk mee om te gaan.
 
-Probeer te oefenen tijdens je werk niet meer dan twee (2) minuten achter elkaar aan zo'n droevige gebeurtenis te denken. Na ongeveer twee minuten zullen je hersenen al de gevoelens die bij die herinnering horen weer naar boven halen en dan is het natuurlijk niet goed mogelijk je op de patiënt te concentreren. Je zult dus voor die tijd om is, aan iets anders moeten denken. Het maakt niet uit wat, als het maar niet emotioneel beladen-droevig is. Een goed artikel over het triggeren van emoties en hoe je dat kunt voorkomen vind je hier.

-Het kan helpen als je je erop concentreert wat je aan goeds voor deze mensen kunt doen, en dat God deze ervaringen kan gebruiken zodat je juist de situatie van deze mensen en hun dierbaren beter begrijpen kunt. Je oefent het goede te zien wat je voor deze mensen kunt doen in plaat van aan het verlies te denken (in elk geval zolang je op je werk bent).

-Je koste wat het kost niet ziek melden is net zo slecht als je te snel ziek melden. Als je het gevoel hebt het niet aan te kunnen tijdelijk, vraag dan advies aan een arbo-arts (maar bedenk dat de bedrijfsarts in principe over jou mag berichten aan de werkgever). Wat in ieder geval niet helpt is in plaats van te werken een dag in bed te gaan liggen, dat brengt je niet verder en wil je zelf ook niet blijkt uit je vraag. Als het tijdelijk te zwaar is, is het soms ook mogelijk een tijdje wat minder te werken.

Jammer genoeg schrijf je in je vraag niet hoe lang het verlies geleden is. In de eerste tijd na zulke ingrijpende gebeurtenissen, zullen er veel gedachten door je hoofd malen. Juist als er meerdere familieleden achter elkaar overleden zijn, versterkt zich dit nog. Een mens heeft ook tijd nodig om dat allemaal een plaats te geven.

Probeer dus samen met je omgeving je draagkracht te vergroten en probeer je draaglast wat te verminderen. Na een tijdje zul je dan merken dat het gemakkelijker wordt, wat natuurlijk niet betekent dat je je dierbaren vergeet, maar dat je er op den duur beter mee kunt omgaan. Mocht je in de loop van het jaar na het verlies niet het gevoel hebben, dat het je meer en meer lukt de pijn, gemis en verdriet een plekje te geven, is het goed er niet alleen mee te blijven zitten. Je kunt dan het best psychologische hulp zoeken om je te helpen een weg te vinden hiermee om te gaan.

Dit artikel gaat uitgebreid in op het hoe en waarom van rouw bij hulpverleners.

Veel  Sterkte en Gods nabijheid gewenst,
Huisarts NN

Dit artikel is beantwoord door

dr. NN

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven