Kerstvertelling
Ds. H. Korving | 3 reacties | 12-01-2012| 14:12
Vraag
Nu de kerstdagen weer bijna zijn aangebroken hebben wij een vraag. Met veel kerstvertellingen en kerstliederen wordt er gezongen over Bethlehems' stal, maar in Matt. 2:11 staat: "En in het huis gekomen zijnde..." En in Lukas 2:6 staat: "En het geschiede als zij daar waren..." De concordantie en de kantekeningen geven hier geen duidelijkheid over. Hoe mogen we dit nu zien? Evenals dat met een kerstvertelling gezegd wordt dat Jozef en Maria een reis naar Bethlehem moesten maken van ongeveer 130 kilometer lopen. Dat Maria dat niet kon en op een ezel zat. Mag je dit zo zeggen als het nergens in Gods Woord staat?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Uw vraag bereikte mij de dag voor Kerst, dus de beantwoording komt nu wat als mosterd na de maaltijd – of in elk geval ruim voor de eerstvolgende kerstdagen.
De Bijbelschrijvers zijn nogal sober in het geven van details rond de geboorte van Christus en in de loop van de christelijke traditie is er een invulling en inkleuring ontstaan die meer aan de fantasie dan aan de Bijbeltekst zelf ontsproten is. Het woord dat in Lukas 2:7 met herberg is vertaald heeft een vrij neutrale betekenis en kan ook met "onderkomen" worden vertaald. Dat betekent dat er meerdere interpretaties mogelijk zijn van de omstandigheden.
Wanneer we aan een soort dorpsherberg zouden moeten denken, gaan de gedachten uit naar wat een karavanserai wordt genoemd. Op internet kunt u een afbeelding vinden van een karavanserai in Akko. De bovenverdieping was bedoeld om de gasten te herbergen, de benedenverdieping was het verblijf voor de dieren. Het woord voor kribbe, voerbak wijst toch wel duidelijk in de richting van een verblijf voor dieren. Overigens waren de dieren in het veld, zodat de stalruimte beschikbaar was (het was dus geen winter).
Wanneer met het woord "onderkomen" niet een herberg maar een gewoon huis(-je) bedoeld zou zijn, is denkbaar dat Jozef en Maria of een eigen kleine woning hadden of bij familie logeerden. Mattheus 2 maakt, zoals u terecht aanwijst, duidelijk dat zij in elk geval op het moment dat de wijzen arriveren een eigen woning(-kje) hadden.
Verder lijkt het erop dat Jozef en Maria de zaak in Nazareth voor langere tijd hadden gesloten en dus voornemens waren om geruime tijd in Bethlehem te blijven. Het slot van Mattheüs 2 vermeldt dat er een speciale aanwijzing en opdracht van de Heere voor nodig was om hen weer naar Nazareth te doen terugkeren, dus dat versterkt de gedachte dat Jozef en Maria zelf aanvankelijk van plan waren om in Bethlehem te blijven wonen. Dat maakt een langdurig verblijf in een herberg onwaarschijnlijk.
Nu zou het zo kunnen zijn, dat het woon- of logeerverblijf als zodanig te krap was om er ook een kind te kunnen baren. Daar was niet genoeg ruimte voor en dus week men uit naar de eenvoudige maar ruimere plek waar de voerbak van de dieren stond. Tot zover over het eerste deel van uw vraag.
Wat betreft de reis van Jozef en Maria: inderdaad vermeldt de Bijbel niet of zij dit lange traject lopend hebben afgelegd of met een rijdier, dus daarover kan niemand met zekerheid iets zeggen. Anderzijds is het niet onwaarschijnlijk -en voor die tijd en in die omstandigheden niet ongebruikelijk- dat er van een rijdier gebruik werd gemaakt.
Ik hoop uw vragen zo enigszins te hebben beantwoord.
Met vriendelijke groet,
Ds. H. Korving, Urk
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Korving
- Geboortedatum:01-12-1954
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Urk
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Ds. Korving ging in november 2021 met emeritaat.
Lees ook het artikel dat Refoweb met ds. Korving had n.a.v. zijn boek 'Taal en teken'.
En kijk/luister:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Uit Luk. 2:12 en 16 kun je afleiden dat het dé (die, bekende) kribbe van de herders was.
Dan zou het kunnen dat Jozef en Maria tijdelijk hun verblijfplaats hadden gevonden. In hun huis?
Maar dat is onzeker, want sommigen denken aan een grot, en dat ze later in een huis zijn gaan wonen.
Wel of geen winter, wel of geen os, wel of geen 3 wijzen. wel of geen huis. Details zijn niet zo belangrijk.
Soms moeten we de Bijbel ook niet al te letterlijk willen nemen. Dan wordt het een geschiedenisboek met historische verhalen.
Helemaal mee eens, dat die kerstromantiek 'afgeroomd' mag worden. Jezus werd zeker niet in december geboren, stal en ezel worden nergens genoemd...
Toch is het een regel van de hermeneutiek om een bijbeltekst allereerst letterlijk te nemen. Zo kom je tot de meest aannemelijke verklaring. Zo geloof ik in een letterlijke ster, letterlijke geboorte, letterlijke kribbe, echt goud en ga zo maar door!
Vanuit de dagorde van Abia (Zacharias), het Joodse Nieuwjaar en andere aanwijzingen van Lucas kun je bij benadering zeggen dat Jezus in het najaar (sept / okt) geboren is. Wellicht rond de Joodse zevende maand met onder andere het loofhuttenfeest. Misschien was de stal wel een loofhut en was het daarom zo druk in Bethlehem...???