Christelijke muziek niet goed genoeg

G. Slurink | 6 reacties | 28-12-2011| 08:12

Muziek, iedereen heeft er wel wat mee. Toch wil ik deze vraag stellen aan iemand die kennis heeft van muziek en vooral veel van muziek houdt. Dat laatste omdat op die manier mijn vraag beter te begrijpen is. Ik ben een muziekliefhebber. Muziek is voor mij de diepste uiting van emotie. Het kan vrolijk zijn, het kan droevig zijn maar het kan ook gewoon leuk zijn. Als muziek er niet was, dan was ik niet wie ik ben. Het helpt me om door moeilijke tijden heen te komen en gebeurtenissen te verwerken. Er zijn veel verschillende soorten muziek, christelijk en niet-christelijk. Ik luister het allebei. Wat ik wel doe is een research naar de auteur en naar de tekst. Er zijn zoveel mooie niet-christelijke nummers! Het probleem met christelijke muziek is het niveau. Dat ligt simpelweg een stuk lager dan dat van seculiere muziek, ja ook in popmuziek. Bij refo's heeft dit vaak een imago van dat het alleen maar goed in het gehoor ligt en soms is dat ook zo. Echter er is zoveel muziek wat ontzettend knap gemaakt is. Dan praat ik echt niet over zangers als Jan Smit of Nick en Simon, want daar zit weinig klasse aan. Even ter verduidelijking: er zijn in de popmuziek diverse zangeressen die een stembereik hebben van vijf octaven. Vijf octaven! In de christelijke muziek ben ik die nog niet tegengekomen, met alle respect. Het kan niet tippen aan het niveau van wat buiten de christelijke muziek gehaald wordt. En dan heb ik het alleen nog maar over het stembereik. In mijn optiek is christelijke muziek gewoon niet goed genoeg. En ik bedoel met muziek het totaalplaatje, dus tekst, melodie, ritme, enzovoort. Er zijn christelijke nummers geschreven met goede tekst, maar dan blijft de melodie kwalitatief achter. Mijn vraag aan u is of u kunt begrijpen wat ik bedoel? En of u die mening deelt? Zo niet, weet u christelijke zangers/zangeressen/componisten die hetzelfde kunnen of nog beter zijn? U moet niet denken dat ik anti-refomuziek of anti-christelijke muziek ben, helemaal niet. Ik ben ook niet op zoek naar een reden om popmuziek als juist te verklaren, want er zit veel rommel tussen. Maar gelukkig is er ook goede muziek. Ik ben wel op zoek naar iemand die kennis van zaken heeft en mij kan aanwijzen dat ook christelijke muziek ontzettend goed is. Deze vraag heeft alleen betrekking op moderne muziek, dus niet op klassieke muziek, orgelmuziek of kerkzang op hele noten!

Beste vragensteller,

Ik denk dat ik heel goed kan begrijpen wat je bedoelt. Er was een tijd in mijn leven, van m'n 16e tot m'n 26e, dat (pop)muziek het allerbelangrijkste voor me was. Ik vond dat het precies zei wat ik voelde. Als ik me alleen voelde had ik nog altijd mijn muziek. Dat veranderde toen ik op m'n 27e de Heere Jezus leerde kennen. Toen ik Hem beter leerde kennen (uit de Bijbel) ging Hij de eerste plaats innemen en verschoof de muziek naar een lagere plaats. Ik hou nog steeds erg van muziek en het kan me diep raken, maar ik moet zeggen dat ik nu toch minder mijn troost en vreugde haal uit de muziek, maar veel meer uit wat God belooft in de Bijbel. Muziek kan daar nog wel steeds een grote rol bij spelen. Om een voorbeeld noemen: ik vind bijvoorbeeld "Ik wil zingen van mijn Heiland" van het Urker Mannenkoor nu erg mooi. De tranen springen me soms in de ogen als ik het weer hoor, vooral om de inhoud: "Ik wil zingen van mijn Heiland, van Zijn liefde, wonder groot, Die Zichzelf gaf aan het kruishout, en mij redde van de dood." Als je de tekst gewoon leest is het ook mooi. Maar als het nog heel mooi muzikaal wordt ingelijst komt het nog beter binnen. Als het allemaal niet meezit en ik zoiets hoor, beurt me dat gelijk weer op omdat het me er weer op wijst wat de Bijbel zegt.

Je hoofdvraag is over het niveau van de seculiere versus christelijke moderne muziek en of ik die mening deel. Ik neem aan dat je met moderne muziek bedoelt wat in het algemeen popmuziek wordt genoemd. De christelijke variant is dan dezelfde soort muziek maar dan met christelijke teksten, ook wel relipop genoemd.

Twee gedachten komen bij mij op bij deze vraag. Ten eerste: welke norm hanteer je bij het bepalen van het niveau en is dat wel de goede norm? Ten tweede: begrens je je blikveld niet teveel door bij voorbaat bepaalde muziek buiten beschouwing te houden?

Jouw norm voor niveau op het moment zijn aspecten als muzikaal technische vaardigheid, rijkdom in variatie, balans, compositie, samenspel, opbouw enz. Deels is dit subjectief (smaak en gewenning), deels ook objectief. Er zijn inderdaad in de seculiere popmuziek mensen die heel goed kunnen zingen of muziek maken en composities die heel knap in elkaar zitten. Ik heb een redelijk getraind oor en kan de details horen en nog steeds gaan bij mij de koude rillingen over de rug bij bepaalde stukken. Daarbij moet ik opmerken dat het muzikale niveau van verreweg het grootste deel van de popmuziek niet bijzonder hoog is (en ik heb heel veel gehoord en gezien), zangeressen die vijf octaven halen zijn ook niet zo dik gezaaid. Ik weet van Whitney Houston dat zij die haalde en er zijn er nog een paar. Maar dat zijn uitzonderingen. Er zijn er maar weinig die meer dan drie octaven halen en deze zijn vaak klassiek geschoold. Over composities valt het een en ander te zeggen. Sommige zitten heel vernuftig in elkaar, maar wat mooi is is ook een beetje een zaak van smaak en gewenning. Soms zit de schoonheid juist in de eenvoud of in kleine details. Maar ik begrijp heel goed wat je bedoelt, ik ken net als jij popmuziek dat muzikaal gezien fantastisch gemaakt is.

In welke mate deze kwaliteiten ook aanwezig is in wat jij voor ogen hebt als christelijke muziek is moeilijk te zeggen. Ik meen dat daar ook heel goede zangers en zangeressen en muzikanten zijn, maar het is te verwachten dat het werkelijke topniveau wat jij bedoeld daar minder vaak voorkomt om twee simpele redenen: het aantal seculiere muzikanten is vele malen groter, dus de toplaag daar is ook groter. Bovendien zullen de meesten met zulke muzikale gaven deze liever voor zichzelf gebruiken. Christelijk muziek verkoopt niet zo goed. Dus tenzij ze echt een keuze maken om tot Gods eer muziek te maken, zullen ze de voorkeur hebben voor seculiere muziek. Ik denk dan vaak, wat ontzettend jammer dat ze hun gave niet gebruiken om God te danken, te verheerlijken en te vertellen van Zijn liefde voor ons in Christus. Gelukkig zijn er ook nog mensen die heel mooi kunnen musiceren en dat wel doen.

Maar ik wil de vraag stellen of deze norm wel een goede norm is. De belangrijkste norm voor niveau lijkt mij wat God er van vindt. Is iemand die vijf octaven haalt of fantastische muziek maakt, maar tot eer van zichzelf en tot eer van alles wat de wereld leert beter dan iemand die maar matig kan zingen of spelen, maar God daarmee wil danken en loven en wil vertellen van de Heere Jezus? Ik denk dat de Bijbel duidelijk maakt dat het dat laatste is, denk je niet? Als ik dus wijs wil zijn, moet ik ook deze norm als belangrijkste norm gebruiken. Het gaat allereerst om de inhoud. Daarna komt de muzikale inlijsting.

Ik wil ook nog even ingaan op je blikveld, want ik denk dat er nog veel meer muziek is te ontdekken. Even over orgelmuziek en kerkzang op hele noten. Het orgel kwam er pas in de 15e eeuw en is eigenlijk afgeleid van de fluit. Het zingen op hele noten kwam na de reformatie. Er is mij verteld dat, omdat die grote kerkgebouwen nogal galmden en mensen niet altijd even goed zingen konden, sommigen bedachten dat het wellicht beter was om op hele noten te zingen. Je kan je voorstellen dat het in zo'n galmende kerk met ritmische muziek en mensen die niet goed kunnen zingen, snel een rommeltje gaat worden. Hele noten is dus een goede oplossing in zo'n geval. Helaas gingen anderen hier later een meerwaarde aan toekennen. Er is niets mis met orgel of met hele noten, maar dat is niet christelijker dan andere instrumenten of variatie in het tempo. De Bijbel schrijft niet de instrumenten voor, of het tempo, of het ritme. Het gaat om de inhoud, om het hart.

Daarom zou ik willen zeggen, ga op zoek naar muziek met goede inhoud en probeer je blikveld iets verruimen. Ik ben zeker dat daar veel muziek is te vinden van hoog niveau waar het belangrijkste ingrediënt aanwezig is: "Loof de HEERE, mijn ziel, en al wat in mij is, Zijn heilige Naam en vergeet niet een van Zijn weldaden" (Ps. 103). Luister toch maar eens naar Bach bijvoorbeeld. Bach schreef onder elke composities Soli Deo Gloria: alleen aan God de eer. Al zijn muziek is tot Gods eer. Bach is door vriend en vijand genoemd als een van de beste componisten ooit, ook door seculiere popmuzikanten. Sommige zijn wat minder in het gehoor liggend voor een ongeoefend gehoor, maar veel stukken zijn ook makkelijk toegankelijk voor het gehoor en verkrijgbaar in duizenden verschillende uitvoeringen op ongeveer alle instrumenten die je maar bedenken kunt. Maar er is nog veel meer: christelijke hymnes en andere stukken uit de 17e, 18e, 19e en 20e eeuw en ook hedendaagse composities. Schitterende composities soms, uitgevoerd door allerlei muzikanten, professioneel en amateurs, van wie sommige ook zeer begaafd zijn.

Muziek is ook een zaak van gewenning. Vroeger hield ik alleen van popmuziek. Maar naarmate ik meer andere muziek ben gaan luisteren, wende ik er aan. En muziek waar ik vroeger niets aan vond, heb ik nu leren waarderen wegens eigenschappen die ik vroeger totaal niet kende. Veel popmuziek dat ik vroeger erg mooi vond, vind ik nu maar armzalig hoe kunstig het soms ook lijkt. Ik denk ook dat naarmate de inhoud belangrijker voor je wordt, je ook andere kwaliteiten kunt gaan ontdekken in de muziek.

Daarom zou ik willen zeggen: bedenk welke norm je op de eerste plaats wilt zetten. Kijk vooral eerst naar de inhoud, dan naar de rest. Dat geldt ook voor wat zich christelijke muziek noemt, maar het niet is. Een paar woorden met "Jezus" of "God" in de tekst maakt het niet direct tot christelijk muziek. Het moet een bijbelse inhoud hebben. En verruim je blikveld een beetje.

Ik wens je succes en plezier bij je zoektocht. Als je verdere vragen hebt kom gerust terug.

Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

165 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven