Liefde en vrees
Ds. W. van Weelden | 3 reacties | 08-08-2011| 09:05
Vraag
Ik lees diverse bijbelvertalingen (SV, HSV en NBV). Nu kwam ik een wel heel opmerkelijk verschil tegen. Ik heb hier eigenlijk twee vragen over. 1. Welke vertaling van onderstaande tekst doet recht aan de grondtekst? 2. Is het verschil echt zo groot als ik het lees: Met geestelijke angst in je leven is er geen werkelijke liefde (ooit) in je leven geweest (NBV) of wanneer je angst kent is dat omdat de liefde (tijdelijk) niet volledig aanwezig is (SV). NBV - 1 Johannes 4:18: “De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde geen werkelijkheid geworden.” SV - 1 Johannes 4:18: “Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees buiten; want de vrees heeft pijn, en die vreest, is niet volmaakt in de liefde.”
Antwoord
Het is een oud verlangen dat ieder mens zijn of haar eigen Bijbeltje mag hebben. Vanuit het zendingsveld zijn verhalen bekend hoeveel honger er is naar het Woord van God. Wanneer iemand in zijn jeugd een eigen Bijbel ontvangt, dan is dat een groot goed en een kostbaar geschenk. Niet voor niets hebben zondagsscholen het gebruik om de kinderen bij het verlaten een Bijbel mee te geven. Een eigen Bijbel waar je heel vertrouwd mee wordt. Die Bijbel stempelt dan ook je omgang met de HEERE. Je eigen leven ligt daarin.
Onze vraagsteller wil ik allereerst dit van harte aanbevelen. Het lijkt een sprong voorwaarts om verschillende vertalingen naast elkaar te gebruiken, maar daar is wel wat op af te dingen. Ongezien is de vraagsteller in twee probleemvelden terecht gekomen, waar het bestaan niet van vermoed werd.
Het eerste is het veld van de tekstoverlevering. Er zijn mensen die weten dat de uitgave van het NT in onze dagen niet zonder kritisch apparaat is. In dat apparaat zijn vanuit de handschriften meerdere lezingen voorradig. Zij worden gewogen en de in de ogen van de samenstellers meest belangrijke komt in de tekst. De andere versies hebben een plaats in het kritisch apparaat. Een uitleg van het kritisch apparaat voert te ver, maar we begrijpen allemaal dat een volledige tekst uit de derde eeuw normaal meer gewicht bezit dan een fragment uit de tiende eeuw.
Een ander probleem wat door de vraagsteller is aangeroerd is de altijd weer spannende relatie tussen de oorspronkelijke taal (brontaal) en de ontvangende taal (doeltaal). Grieks is geen Nederlands. Wanneer wij vertalen uit het Grieks moet het dan lijken op het Grieks ook al geeft dit in het Nederlands problemen? Of vertalen wij zo dat de lezer het begrijpt, maar waardoor de reikwijdte van de grondtaal in meerdere of mindere mate is ingeperkt?
Deze vragen maken duidelijk dat theologie een wetenschappelijke arbeid is. Dit is de weg die ik de vraagsteller dan ook allereerst zal willen wijzen. Wie zich op dit terrein begeeft, heeft de opdracht zich te bekwamen.
Ik kan me indenken dat het bovenstaande onbevredigend overkomt, omdat het slechts indirect antwoord geeft op de vraag. Deze inleiding maakt wel duidelijk dat ik me nu niet direct geroepen voel om een oordeel te geven over vertalingen van anderen. Toch wil ik wel uitleg geven van de tekst 1 Johannes 4:18.
Er is in de liefde geen vrees. Liefde en vrees verdragen elkaar niet. Er zit ook kracht in de liefde. De liefde is zo krachtig dat het de vrees uitdrijft. Gods liefde raakt het hart aan. De vrees verdwijnt. De wederliefde tot God verdrijft de vrees. De tegenstelling die de vraagsteller ziet, ervaar ik zo niet. Het is als met water en vuur. Waar het een is, kan het andere niet zijn. Wanneer liefde ook betekent dat je je veilig voelt en beschermd weet, dan past angst, schrik en ontzetting daar niet bij. Wanneer Johannes spreekt over de liefde Gods, dan kan er wel vrees zijn in de zin van eerbied en ontzag, maar geen vrees in de betekenis van angst en ontzetting. De volmaakte liefde geeft daarvoor geen ruimte.
Een mooie illustratie is de geschiedenis van de koperen slang. De slangen in het legerkamp hebben veel slachtoffers gemaakt onder de Israëlieten. Maar Mozes moest de koperen slang oprichten. En allen, die opzagen naar die slang, waren genezen. Zo is er in ons leven concrete vrees en nood. Maar in het opzien naar de HEERE zal Hij het anders maken. Kortom: wie de HEERE kent, hoeft geen angst te kennen.
Ds. W. van Weelden
Dit artikel is beantwoord door
Ds. W. van Weelden
- Geboortedatum:13-11-1956
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Oud-Alblas
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Persoonlijk zeg ik altijd, ik heb liever een bijbel die zo precies mogelijk weergeeft wat God heeft laten opschrijven en waar ik wat moeite voor moet doen om die te begrijpen, dan een bijbel die ik zomaar begrijp en waarvoor een ander die moeite al heeft gedaan. En waarom? omdat Paulus, een schriftgeleerde, in zijn boodschap dat het geloof nu ook voor de heiden beschikbaar is, onderscheid maakt of dat komt door de zaden of het Zaad van Abraham. En dat terwijl er in de grondtekst voor dat woord Zaad niet eens een meervoudsvorm bestaat. Blijkbaar komt bijbellezen zo nauwkeurig. En als dat zo is komt het vertalen zo mogelijk nóg preciezer. Ik zou dus in geval van twijfel altijd de voorkeur geven aan de SV.
Ik vind dit altijd wel lastig. Mijn ervaring tijdens gesprekken met mensen, is dat mensen met een angststoornis hier erg veel moeite mee hebben. Ze mogen niet bang zijn met als gevolg dat de angst verergert.
