Huwelijk gaat niet goed

dr. J. van der Wal | 13 reacties | 27-11-2010| 10:00

Ik ben een vrouw van 30, ben nu ruim vijf jaar getrouwd. Wij hebben twee kinderen. In mijn huwelijk gaat het echter niet goed. De laatste jaren heb ik mij persoonlijk positief ontwikkeld, in de zin van meer zelfvertrouwen gekregen, mijn identiteit meer gevormd. Door problemen in mijn pubertijd heeft het ontwikkelen van mijn identiteit denk ik wat later plaatsgevonden dan gemiddeld. Ik ben de laatste jaren dus best wel veranderd en ben daardoor ook mijn man anders gaan beleven. Het lastigste probleem is momenteel dat ik hem niet meer aantrekkelijk vind. Dit gaat zo ver dat ik zelfs een afkeer van hem krijg en het niet meer lukt om samen te vrijen. Intimiteit roept innerlijk heel veel spanning op door allerlei negatieve gedachten en beelden over mijn man. Ook schaam ik me tegenover anderen voor mijn man. Ik vind het lastig hier met anderen over te praten, heb het idee dat men mij dan arrogant zal vinden. Maar ik kan de negatieve gevoelens niet van mij afzetten. Ze verwoesten ons huwelijk en ik doe er mijn man te kort mee. Ook zorgen deze problemen voor een kloof tussen God en mij, omdat ik wel besef dat het verkeerd is. Maar ik merk dat het idee zich in mijn gedachten heeft vastgezet dat ik een grote fout heb gemaakt door met hem te trouwen. Terwijl ik toen, vijf jaar geleden, dacht dat hij door God aan mij gegeven was. Dit verward mij. Hoe kom ik nog uit deze negatieve spiraal? Ik probeer al mijn aandacht te richten op de positieve dingen, maar het werkt niet.

Wat dapper om je vraag zo eerlijk te verwoorden. Het is wel anoniem, maar het zal best een stap zijn geweest om het te doen.

Om te beginnen enige relativering van de als nogal onwrikbaar overkomende gevoelens ten opzichte van je man. Je zegt dat de negatieve gedachten en gevoelens zich hebben vastgezet en dat het niet lukt om daar verandering in te brengen. Dat kan op dit moment zich zo aan je voordoen, dat neem ik zonder meer van je aan. Tegelijk zeg je dat je vroeger wel positief over hem dacht en hem als geschenk van God zag. Dat betekent dat je, ook al zie je daar nu niets van (en wil je het misschien zelfs niet zien), bij wijze van spreken over nog eens vijf jaar heel goed wel weer positief over hem denkt. Geef jezelf de ruimte om te veranderen van gedachten en gevoelens. Ik kom daar nog op terug.

Het tweede dat ik naar voren wil brengen, gaat een stuk dieper. Het gaat dan over verantwoordelijkheid nemen zowel voor de keuze die je destijds hebt gemaakt als voor je huidige gedachten en gevoelens. Met name de keuze om voor God en de gemeente trouw te beloven aan je man. Daarmee heb je ook beleden dat God jullie bij elkaar heeft gebracht en aan elkaar hebt verbonden. Daar kun je niet van af. Dat besef je ook, als ik je vraag lees. Het is duidelijk dat je hier heel erg mee worstelt.

Het gaat ook over verantwoordelijkheid nemen voor je gedachten en gevoelens ten opzichte van je man. Dat vraagt een volwassen, eerlijke en geestelijke benadering van jezelf en je man. Je lijkt te zeggen dat jullie niet meer bij elkaar passen en dat daarom jullie huwelijk onvoldoende basis meer heeft. Achteraf is het in jouw ogen een foute keuze geweest om met hem te trouwen. Dat is geen bijbels-realistisch standpunt. Het is iets van deze tijd, dat veel wordt gebruikt (misbruikt) als argument om een relatie te beëindigen. Het is daarentegen bijbels om te zeggen dat elke man en vrouw die de wil hebben om zich toe te wijden aan Christus en aan elkaar, zoals ze bij het huwelijk hebben beloofd, een goed huwelijk kunnen hebben als zij zich daarvoor inzetten. Dat goede is niet perfect. Het is niet goed in de romantische zin, zoals velen het vandaag de dag verstaan.
Verschillen in persoonlijkheid e.d. kunnen ook in een goed huwelijk serieuze en langdurige problemen geven. Een goed huwelijk is echter niet zozeer gebaseerd op het goed bij elkaar passen, als wel op een volwassen geestelijke manier met elkaar en met jezelf om gaan. Hoe tolerant en vergevingsgezind ben je tegenover de ander? In welke mate heb je oog voor je eigen beperkingen en zonden tegenover de ander? Kun je open en eerlijk met elkaar het gesprek aan gaan, ook over moeilijke dingen? Hoe trouw ben je als het een tijd tegen zit en de verleiding van overspel zich aandient? Enz.

De eerste stap is leren accepteren, onvoorwaardelijk (zoals Christus een zondaar aanvaardt) wie de ander is zoals hij is. En niet zoals jij hem graag wil hebben en de ander jou wil hebben. Dat is niet reëel en daarmee doe je de ander en jezelf ook geen recht. En de ander van daaruit tegemoet te treden. Deze inzet vraagt God van ons en Hij belooft daar Zijn zegen op. Je kunt denken dat je gedachten en gevoelens te sterk zijn om te overwinnen, maar in Christus kan dat beslist. "Ik vermag alle dingen door Christus die mij kracht geeft" (Fil. 4:13).

Veel onderwijs, troost en bemoediging ligt er ook in het bekende 1 Kor.
13. Laten we het eens langslopen vanaf vers 4 t/m 7, vanuit het perspectief van jouw vraag.

Lankmoedig: het gaat hier over een houding van aanvaarding in combinatie met geduld als hoeksteen van de liefde. Als je je daarentegen laat leiden door te hoge verwachtingen ten opzichte van de ander, brengt dat frustratie. Als we onze (onvervulde) behoeften bij God brengen, wordt het hanteren van teleurstellingen een stuk gemakkelijker.

Goedertieren: wij zouden zeggen: vriendelijk van aard (dus niet maar bij gelegenheid). Waar vriendelijkheid bestaat, komt er ook vriendelijkheid van de ander voor terug. Vriendelijkheid laat de ander ervaren dat die welkom is. En wie welkom is, geeft zichzelf. Dan ontstaan er over en weer verrassende ontdekkingen. Echter, waar er negativiteit is, of erger, kwijnt de vriendelijkheid. Je gaat op slot voor de ander en wordt van binnen verzuurd.

Niet afgunstig: willen wat een ander heeft, past niet bij liefde. De liefde telt de eigen zegeningen, heeft daar oog voor, is er dankbaar voor en tevreden mee. Je denkt niet in de eerste plaats aan wat je niet hebt. Doe je dat wel, dan eindig je in het negatieve en je leidt innerlijke schade.

Niet lichtvaardig: dat wil zeggen niet voorbarig en niet overhaast. Ook dit heeft iets van geduld in zich en het vermogen om dringende wensen en gevoelens toch te relativeren. Alle tijd nemen om te komen tot een besluit dat kan bestaan voor Gods aangezicht.

Niet opgeblazen: liefde is rijk aan nederigheid en arm aan arrogantie. We kunnen wel denken dat we zelf beter, wijzer, of wat dan ook zijn dan een ander, maar intussen zien we de balk in eigen oog vaak niet.

Niet ongeschikt: ofwel niet ongepast. Ongepastheid gaat over grenzen heen. Die van de ander en van God. Ze baant zich een weg, waar God "verboden toegang" heeft aangegeven. Dat zijn doodlopende wegen.

Zoekt zichzelf niet: je kunt nog zo vol zitten van verlangens en die mogen er op zichzelf genomen ook zijn als ze goed zijn tenminste. De liefde zet die desondanks niet voorop, maar heeft oog voor die van de ander. In het geven ontvang je meer, dan je anders ooit zult kunnen pakken.

Wordt niet verbitterd: door niet de eigen verlangens voorop te zetten, maar die over te laten aan God, kun je veel incasseren aan teleurstellingen zonder verbitterd te worden.

Denkt geen kwaad: die negatieve gevoelens en gedachten van je kun je niet zomaar stoppen. Maar je kunt die wel steeds belijden en bij God brengen. Als je dat doet, komt God er met Zijn Geest voor in de plaats. Waak ervoor dat je als het ware de negatieve dingen gaat opsparen. Dat is een groot gevaar, want op een gegeven moment raakt de maat dan vol en kan er grote schade ontstaan.

Verblijd zich niet in de ongerechtigheid, maar in de waarheid: kijk er voor uit dat je niet de negatieve dingen van de ander uitvergroot als excuus of verklaring voor eigen verkeerde gedachten.

Bedekt alle dingen: liefde betekent dat je nooit de persoon, het lichaam en het karakter van de ander diskwalificeert. Accepteer die, zoals God dat met ons wil doen in een nog veel wonderlijker en verder gaande manier. Liefde buit fouten en tekortkomingen van de ander niet uit, om daarmee ons eigen belang te dienen of eigen verkeerde verlangens en daden te rechtvaardigen.

Gelooft alle dingen, hoopt alle dingen en verdraagt alle dingen: in het vedragen klinkt opnieuw het geduld door dat ook al in andere verzen aan de orde kwam. Geduld is kennelijk één van de hoofdkenmerken van de liefde. In dit vers wordt duidelijk waardoor dat geduld mogelijk wordt, zonder dat het een gelaten toestand wordt. Dat zit hem in het geloof en de hoop. Vertrouwen op God en de uitkomst van Zijn beloften verwachten. Juist ook dan zoals het huwelijksformulier het zegt "als wij het allerminst verwachten."

Je zegt dat je veranderd bent, gegroeid in je identiteit. Ik geloof het graag. Maar je kunt nog verder groeien in je identiteit en volwassenheid als christin en als vrouw voor je man. Zie ook het punt waar ik als eerste mee begon. Dan wordt het zeker mogelijk dat er echte volwassen liefde komt. Meer dan eens heb ik ervaren dat schijnbaar uitzichtloze huwelijkssituaties door God, soms na langere tijd, toch weer opbloeiden en de relatie ongedacht verdiept werd en verrijkt.

Verantwoordelijkheid nemen voor je situatie betekent ook en vooral de zaken zoals ze liggen eerlijk belijden tegenover God. Dat wil zeggen dat je ze uitspreekt tegenover Hem, met het belijden dat het zo niet goed is en met het gebed of God dat veranderen wil. Je zegt dat je verhouding tot God ernstig is verstoord en ik geloof het. Maar als je eerlijk bidt met belijden en vragen, dan bloeit het gebed weer open, zeker weten!

Verantwoordelijkheid nemen is vervolgens ook eerlijk zijn naar je man. Dat luistert nauw. Wat kan hij aan? Hoe eerlijk kun jij zijn en tegelijk laten merken dat je ondanks alles voor jullie huwelijk wil vechten? Ik weet het niet. Wel weet ik dat liefde kan groeien als we samen onze zonden belijden voor God, samen bidden om in de liefde te mogen groeien, samen strijden tegen alles wat de liefde bedreigt in ons en buiten ons. Is het mogelijk dat je deze correspondentie aan hem geeft? Dat je vraagt om samen te bidden? Dat zou gaaf zijn.

Je hoeft dan niet meteen dingen van elkaar te verwachten die niet reëel zijn. De intimiteit en de seksuele omgang hoeven niet meteen weer helemaal gedeeld te worden. Misschien is het beter om een poosje wat afstand te nemen. Als je man de regels van 1 Kor. 13 voor zichzelf invult naar jou, zal hij dat zeker (hoe lastig misschien ook) willen opbrengen.

Verantwoordelijkheid nemen kan ook betekenen dat jullie (om te beginnen misschien jij) naar je predikant of een ambtsdrager gaan en de zaken eerlijk met hen deelt. Zodat je steun krijgt, goede adviezen en vooral de voorbede.

Dit antwoord is wat uit de hand gelopen, qua lengte. Maar er staat zoveel op het spel voor jullie dat dit er uit moest. Er wordt van twee kanten aan je getrokken. De boze wil graag dat we gehoor geven aan eigen verlangens en is daarin zeer listig. Op de korte termijn lijkt zijn aanbod heel aantrekkelijk. God brengt je door deze moeilijke fase in je leven en je huwelijk in de gelegenheid om echt te groeien als christin en vrouw van je man en daarin werkelijk tot je bestemming te komen. Nu in beginsel en dan voor altijd. Kies.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven