Contextuele therapie

Veel hulpverleners noemen zich christelijk, maar uit ervaring weet ik dat er toch occulte zaken aan de orde kunnen komen. Is contextuele therapie op basis van het gedachtengoed van Leanne Payne als christen verantwoord? En op basis van het gedachtengoed van Simone Pacot?

Het is verstandig om niet alle hulp die zich als christelijk aandient kritiekloos te aanvaarden. Voor ik daar wat meer over zeg, wil ik eerst een ander uitgangspunt kort noemen, namelijk het belang van aangetoonde deskundigheid. Een goede christen-hulpverlener heeft een erkende opleiding achter de rug en werkt (ook) volgens de professionele standaard van zijn vak. Wie dat niet doet, is m.i. niet verantwoord bezig. Toets een christen hulpverlener dus in elk geval ook aan zijn professionele kwalificaties. Als die niet erkend zijn door de overheid en beroepsgroep, kun je er beter geen gebruik van maken.

Dan je vraag over het gedachtengoed van Leanne Payne en Simone Pacot. Ik kan daar in dit verband maar kort op in gaan. Beiden hebben een verschillende achtergrond. Tegelijk delen zij de nadruk op innerlijke genezing door inzichten en methoden die een psychotherapeutische en pastorale benaderen combineren.

Het psychotherapeutische beantwoordt onvoldoende aan de professionele eisen. De aanpak is suggestief en sterk vanuit de persoon van de hulpverlener opkomend. Het gevaar daarvan is dat het mensen afhankelijk en onkritisch kan maken. Mensen die er in geloven, verdragen vaak geen kritiek op 'hun' therapeut. Als de therapie niet werkt, wordt dat vaak geweten aan het ongeloof van de cliënt of de invloed van de boze. Dat is nogal belastend.

Het pastorale in de aanpak vertoont dezelfde trekken. Genezing staat centraal, waardoor het evangelie wordt versmald tot een mensgerichte boodschap. De boodschap is ook activitisch; de cliënt moet zich inspannen om zich door gebed, oefeningen e.d. genezing eigen te maken. Het risico op teleurstelling met alle gevolgen van dien is groot.

Met name Lyanne Payne presenteert zich als een soort profeet en priester. Ze schrijft ergens dat God het volgende tegen haar zegt: "Jij lijkt op alle grote profeten, want na je overwinning verstop je jezelf en vraag je om te sterven. Maar Mijn volk staat achter je; zij hebben hun knie voor Baäl niet gebogen... Je zult het winnen van de strijdwagens van de mensen; je zult het winnen in de kracht die Ik je geef."

Ook theologisch is de benadering aanvechtbaar. Het verzoenend lijden en sterven van Christus verdwijnt achter psychische en lichamelijke genezing. Zonde wordt ziekte. En de bijbelse toekomstverwachting wordt getrokken naar een beter leven hier en nu.

Kortom, zowel vanuit bijbels als professioneel opzicht ben ik kritisch op de genoemde benaderingen. Uiteraard is er meer van te zeggen, maar hier wil ik maar bij laten. Zowel Payne als Pacot hebben ook in het Nederlands vertaalde boeken geschreven. Je kunt hun ideeën dus ook zelf toetsen.
 
Dr. J. van der Wal