Langdurige dwanggedachten

Ds. H. Veldhuizen | 1 reactie | 03-03-2010| 15:00

Als je al een jaar of zes bij de psycholoog loopt vanwege een fobie en er is nog geen enkele vooruitgang, heeft het dan nog zin om er mee door te gaan? Er is ook al sprake geweest van opname, echter eveneens zonder resultaat. Ook is er minstens drie keer van psycholoog gewisseld, maar niets helpt. Het gaat om langdurige dwanggedachten, die alleen maar erger worden. Zodoende kan er al jaren niet meer normaal gefuncioneerd worden. Zou dat een bepaalde gebondenheid van de duivel kunnen zijn? En zo ja, hoe kom je daar van af? Natuurlijk is er al die tijd ook gebed geweest, dus een “bid er maar voor”-antwoord is een open deur intrappen.

Beste vriend of vriendin,

Heel verdrietig voor je dat je langdurige dwanggedachten hebt, vooral omdat je, zoals je schrijft, al jaren niet meer normaal kunt functioneren. Dwanggedachten heeft van tijd tot tijd bijna iedereen, bijvoorbeeld: heb ik de deur wel gesloten, het gas uitgedaan?, enz. Maar bij jou zit het veel dieper. Ik weet niet of je je vraag voor jezelf of voor een ander stelt, maar ik ga er maar vanuit dat de dwanggedachten jou zelf betreffen.

Je schrijft dat je al een jaar of zes bij een psycholoog loopt en er geen enkele vooruitgang is. En nu is je vraag of het nog zin heeft om daar mee door te gaan. Een heel begrijpelijke vraag, die vaak gesteld wordt door mensen die onder behandeling bij een psycholoog zijn.

Laat ik meteen maar zeggen: ik denk dat je door moet gaan. Ik weet je precieze omstandigheden niet, maar in het algemeen duurt een behandeling door een psycholoog lang. Niet dat psychologen geen kundige mensen zijn, maar psychische processen zitten, zonder dat er vaak een oorzaak voor aan te wijzen is, dikwijls erg diep. Je weet het zelf wel: als je je been breekt of een operatie moet ondergaan, weet je dat het herstel een bepaald aantal weken duurt. Gaat het echter om ziekte die met een bepaalde psychische stoornis te maken heeft, dan is het niet zo gemakkelijk tellen. Ik zeg er ook bij: waarom zou je dat niet met de psycholoog bespreken? Als het goed is, is hij een invoelend iemand en heeft hij begrip voor zo’n vraag. Alleen jammer dat er, zoals je schrijft, drie keert van psycholoog gewisseld werd. Of kan dat juist goed zijn, omdat de ene psycholoog een andere invalshoek kan hebben dan de andere? Ik kan dat in jouw geval niet overzien.

Bovendien, misschien vind je het verdrietig dat ik dat schrijf, er zijn dwanggedachten waar je heel moeilijk vanaf komt. Ze kunnen in de loop van de tijd wel minder worden, of gaan weg maar blijven aan de andere kant toch onderhuids aanwezig. Alleen krijgen ze dan een plekje in iemands leven, hij of zij leert er mee te leven. Laat ik het voorbeeld van de deur al-of-niet-gesloten of het gas al-of-niet-uitgedaan hebben gebruiken. Na verloop van tijd leer je zeggen: ik heb me al zo vaak afgevraagd of ik de deur heb dichtgedaan, enz. en steeds ben ik gaan kijken en het was altijd in orde, het zal nu ook wel in orde zijn, en je bent (een beetje of helemaal) gerust. Of: je hebt jezelf aangeleerd bij de-deur-sluiten en het-gas-uitdoen hardop te zeggen: “Ik doe nu de deur op slot, ik doe nu het gas uit.” Of je doet (eventueel natuurlijk, ik gebruik het als voorbeeld) een briefje in je zak of tas: “De deur zit op slot, het gas is uit.” Zo is het mogelijk met bepaalde dwanggedachten te leven en kunnen ze zelfs langzamerhand minder worden, afhankelijk van om welke dwanggedachte het gaat.
 
Ik noem nog een voorbeeld. Je noemt in het begin van je vraag het woord fobie (=vrees). Ik denk aan een fobie die veel mensen hebben, namelijk hoogtevrees/fobie. Die vrees/fobie kan in de loop van de tijd minder worden en zelfs geheel weggaan, maar ze kan ook blijven. Hoe krijgt dat bij mensen met hoogtevrees nu een plekje? Heel eenvoudig: ze gaan niet in een flat wonen, niet met vakantie naar Oostenrijk of Zwitserland, beklimmen geen toren, enz, en moeten ze toch naar iemand toe die erg hoog in een galerijflat woont, dan nemen ze de binnenkant van de galerij en kijken naar de muur en niet naar beneden. Ik zeg daar ook wat bij: heel belangrijk is daarbij een stukje vertrouwen, en dan niet zozeer zelfvertrouwen (ook dat!), maar vooral geloofsvertrouwen en overgave. Waarom zou je in jouw geval (nog eens, ik ken je precieze omstandigheden niet) niet proberen te zeggen: de Heere zegt dat de haren van mijn hoofd geteld zijn, dat geloof ik, daar vertrouw ik op, Heere, ik vertrouw op U, ik geef me aan U over. Of, als je iets doet wat afwijkt van de gewone gang van zaken, waarom zou je dan niet zeggen: de Heere weet ervan; ik mag, als ik in het geloof naar de Heere Jezus zie, met vallen en opstaan leren door het leven te gaan en van dag tot dag leren leven uit de genadige en zorgende hand van de Heere? Ik bedoel dat niet goedkoop in de zin van, zoals je schrijft: “bid er maar voor”, maar ik denk dat een sterk geloofsvertrouwen erg helpend kan zijn bij veel dwanggedachten en stoornissen. Niet dat jij dat geloofsvertrouwen niet zou hebben (dat kan ik natuurlijk niet beoordelen), maar wel dat je met Gods hulp en psychologische hulp zou kunnen proberen je daarin meer en meer te oefenen. Ik denk even aan Petrus op de golven van het meer, je kent die geschiedenis natuurlijk (Mattheüs 14:28-33). Als hij naar Jezus ziet, gaat het; ziet hij naar de golven en de sterke wind, dan gaat het niet.

Nu vraag je ook of je dwanggedachten een bepaalde gebondenheid van de duivel zouden kunnen zijn. Laat ik maar ronduit zeggen: daar moet je het niet in zoeken. Wat schiet je daar bovendien mee op? Moet de duivel dan uitgedreven worden? Het ‘uitdrijven’ van dwanggedachten gebeurt het beste door krachtige overgave aan de Heere, waarbij ik weer zeg: het kan zijn dat de dwangstoornissen niet (geheel) weggaan, maar wel dat ze een plekje krijgen waarmee valt te leven. En nog eens: psychologische hulp kan daarbij erg nodig zijn, zéker als er sprake is, wat bij dwangstoornissen het geval kan zijn, van functiestoornis in de hersenen.

Je schrijft: Een “bid er maar voor”-antwoord is een open deur intrappen. Daar heb je gelijk in, temeer omdat je ook schrijft: natuurlijk is er al die tijd gebed geweest. Toch: volhouden. “Heere, laat het weggaan, en als het niet weggaat, laat het minder worden en een plekje bij me krijgen, geef me rust en vertrouwen om met datgene wat ik heb te leven.” Ik denk aan Psalm 42. Wat een wisseling van stemmingen in die psalm. De dichter heeft zijn ’waaroms’ (2 x, vers 10). De hele dag wordt tegen hem gezegd: “Waar is je God?” (vers 4 en 11). Hij bidt gedurig (stort zijn ziel uit, vers 5, bidt tot de God van zijn leven, vers 9, terwijl de baren en golven nota bene over hem heenslaan (vers 8). Maar hij spreekt zichzelf toe: “Wat buig je je neder, mijn ziel en wat ben je onrustig” (vers 6 en 12). En dan gaat hij, hopend en vertrouwend op God, moedig verder, wetende van de verlossingen van Gods en zijn aangezicht (vers 6 en 12). Wat niet betekent dat nu al zijn moeilijkheden en hindernissen achter de rug zijn. Maar ze hebben in het geloof een plekje bij hem gekregen en hij kan, wetende van zijn God, ermee leven.

Van harte hoop ik dat het zo voor jou mag zijn en meer en meer mag worden. God zegene de hulp die je ontvangt en sterke je.

Ds. H. Veldhuizen

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Veldhuizen

• Geboortedatum:
  02-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Wapenveld
• Status:
  Inactief

244 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven