Preken op huilerige toon
drs. J. Hoekman | 22 reacties | 29-01-2010| 19:00
Vraag
Waarom praten sommige predikanten op de kansel met een 'verdraaide' stem of op huilerige toon, terwijl ze in de dagelijkse omgang normaal praten?
Antwoord
Geachte vragensteller,
Eerst dacht ik, wat moet ik nu met zo'n vraag, maar toen ik begon te schrijven zag ik dat het juist een heel wezenlijke vraag is.
Waarom sommigen op de kansel een 'verdraaide' stem laten horen, moet u eigenlijk aan hen zelf vragen. Sommige predikers zijn heel zakelijk en andere juist heel emotioneel. Als je als dienaar de kansel opstapt, dan doet dat iets met je. Je gaat namelijk het belangrijkste goede nieuws aan mensen vertellen die het eigenlijk allemaal zelf wel kunnen regelen, omdat ze van nature doe-het-zelvers zijn. Sommige dienaren beseffen heel sterk dat ze als ze de kansel opstappen 'mond van God' zijn. Vertellen aan de gemeente, wat God te vertellen heeft: “Alzo spreekt de HEERE!” Dit brengt iets teweeg in een mens, bij sommige dienaren een gevoel van onwaardigheid: “Ik ben het niet waard en ik ben niet zo'n goede spreker.” Bij anderen een gevoel van onbegrijpelijkheid: “Hoe is het mogelijk, dat Hij mij daarvoor uitkoos.”
Overladenheid: “Alsof je als je de kansel opgaat net als Paulus a.h.w. in de derde hemel mag kijken en mag vertellen wat je daar hebt gezien.” Al deze gevoelens kunnen dus psychosomatische emoties teweegbrengen in een mens. Dus dat hij zich zo bewust wordt van het proces, dat dit effect heeft op zijn stem en gemoedsaandoeningen.
Daar komt nog bij, dat de Schrift dat soms ook wel in zich bergt. Bijvoorbeeld als je moet preken over het lijden en sterven van de Heere Jezus, of van bepaalde mensen in de Bijbel. Als je over ziekte, oorlog, honger, aardbevingen, ellende, zonde en schuld moet preken of over geboorte, blijdschap, hemel en eeuwig leven enz. Dit doet toch ook wat met de prediker?
Maar als het een trucje, spelletje wordt, een kunstje van een VDM (dienaar van het goddelijke Woord) is, dan is hij het niet waard dat hij in het ambt staat, want Gods Woord is geen spelletje, maar een Woord van leven of dood van hemel of hel van eeuwig gelukzalig en eeuwig rampzalig. Van levens van mensen die er soms heel diep door moeten gaan, daar maak je geen toneelstukje van.
Maar in deze denk ik, dat u wel kunt zien of het echt of namaak is! De Heere geven ons de gave van de onderscheiding!
Ds. J. Hoekman,
Sebaldeburen
Dit artikel is beantwoord door
drs. J. Hoekman
- Geboortedatum:27-01-1962
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Urk
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Als het maar geen gewoonte wordt om het veel te doen.
Ik ken een predikant die na zijn gebed op een heel lage toon de psalm en collecte aankondigd, deze bid dus niet 'op zijn eigen stemhoogte' meer een beetje zangerig.
Mijn man is ouderling en ze hebben eens een logopediste uitgenodigd. We hebben veel leesdiensten dus is het belangrijk dat ze een preek mooi lezen.
Ze moeten geen andere stem gebruiken dan hun eigen stem. Dus geen verdraaide stem.
Wees gewoon je (u) zelf, ook met eigen stem!
Overweldigd worden door de preek of iets anders tijdens een dienst is ten allen tijde mogelijk, en daar heb ik ook respect voor. En het doet met mij ook wat als ik zie/hoor dat een voorganger zelf ook geraakt wordt door hetgeen hij brengt. Maar als het een gewoonte wordt om, als je de kansel opgaat, meteen een stem op te zetten "alsof je over een heeeeeeel slechte weg rijdt", dan stoot je mensen af in mijn beleving.
De Here Jezus heeft ontgetwijfeld tijden gehad dat Hij diep overweldigd was door iets/iemand, en daar ook emotie bij gehad heeft (denk maar aan de intocht in Jeruzalem). Maar je maakt mij niet wijs dat Hij klagerig en bevend rondtrok en zei: "Moooooochten de kinderkens nog eens tot Mij kooooooomen staan te kooooomen!" Nee hoor, Hij zei eenvoudigweg: "Laat de kinderen tot Mij komen!" "Bekeert u en gelooft het evangelie!", "Bidt en u ZAL gegeven worden!"
Hem navolgen betekent ook gewoon normaal doen...
Nee dat is zeker geen eer, maar een liefdedienst.
Ik laat daarmee zien dat ik over bepaalde onderwerpen uit ervaring spreek. Als het je stoort zal ik het in het vervolg achterwege laten. Sorry hoor.
Als iemand op zo'n toon over of tegen mij zou praten zou ik denken dat ik voor de gek gehouden werd. Ik vind het dus helemáál niet eerbiedig klinken terwijl ik denk dat ze het juist daarom doen (om extra eerbiedig te klinken).
Nou ja, nu scheer je wel alles over 1 kam! Het doet me pijn als er zo denigrerend gedaan wordt over de GG. Ben er zelf geen lid van maar laten we nog wel wat eerbied houden tegenover de dominees. Er is helemaal niets grappigs aan zo'n preektoon, het is erg genoeg maar laten we iedereen in z'n waarde laten!
Ik vergelijk die zangerige toon, met het geluid wat er uit een minaret komt.
Onprofessioneel.
Nu vraag ik me ook af: Zouden mensen het ook bespreekbaar maken in hun gemeente als ze zich er aan storen???
En zo ja, wat zou er mee gedaan worden??
Heeft iemand er ervaring mee??
Wanneer immers op een normale manier wordt gepraat dan gaat het volume van de stem aan het einde van de zin omlaag, evenals de toonhoogte. In een grote en volle kerkzaal betekend dit dat de mensen achterin telkens de laatste woorden van de voorganger niet kunnen horen. Om dit dus te voorkomen moet elk woord even hard en duidelijk uitgesproken worden. Technisch houdt dit in dat aan het begin van de zin ingehouden moet worden en aan het einde van de zin moet elk laatste beetje adem/kracht eruit geperst worden. Gevolg is dat de stem dus huilerig wordt (en monotoon). Het kost ook erg veel energie. Probeer het maar eens.
Met de komst van de microfoon is een dergelijke manier van (s)preken natuurlijk niet meer nodig, maar misschien dat oudere voorgangers nog zonder microfoon hebben moeten preken of ze hebben het geleerd van (oudere) voorgangers die het nog moesten.
Misschien is het ook een optie om eens een dominee aan te spreken die op een zodanige manier preekt.
Het is dus (behalve wat de expert van refoweb noemt) ook een manier om de verstaanbaarheid te vergroten. Net zoals de kansel daarvoor bedoelt is (ook zichtbaarheid) en het klankbord (de naam zegt het al) boven de kansel.
Bij ons in de gemeente gebeurd dit niet en daarom heb ik er geen ervaring mee (het bespreekbaar maken).
Ik heb het één keer op een vakantie gehoord in een zeer rechtse kerk en daarom DENK ik dat er vooral in zulk soort kerken op huilerige toon gepreekt word. En aangezien het vaak zo is dat in zulke gemeenten de ds. nogal zeldzaam is, zijn mensen erg dankbaar dat de ds. komt preken en gaan ze zeker niks zeggen over de toon waarop hij het brengt! Maar dit weet ik natuurlijk niet zeker.
@271136,
Toch raar dat de dominees uit bijv. PKN gemeente niet zo preken terwijl er toch echt hele oude dominees zijn!
Ik weet ook dat er dominees zijn die soms op rare toon preken, maar dominees zijn, hoe ze ook preken, Gods volk, daar mogen we vanuit gaan. En wie Gods volk aanraakt, raakt Zijn oogappel aan. Wees voorzichtig.
Een aantal dingen mag je niet vergeten: binnen sommige kerken van de rechterflank is het niet gebruikelijk dat een dominee eerst een opleiding geniet. Als God daar Zijn dienstknechten roept, dan mogen ze b.w.s. zo de preekstoel op. Binnen andere scholen is er een heel goede gewoonte, namelijk om de betreffende persoon eerst onderwijs te geven. Niet alleen in de leer, maar ook spreekles en pastoraat etc. horen daarbij. Om het voorbeeld te nemen van mijn eigen kerkverband (jaja, de GG die hier zo 'positief' wordt neergezet, nou ik ben er van harte overtuigd dat ik hier op de juiste plaats zit, dit zeg ik overigens zonder ook maar een millimeter af te doen van de leer zoals die ergens anders gepreekt wordt, dat komt mij namelijk niet toe) Ze leren daar om -zo vertelde onze eigen ds. een keer- niet te schreeuwen, te stampen en het stof uit de kanselbijbel te slaan... Dus daar krijgen ze gewoon communicatie.
Als ik zo de meeste reacties hier lees komt het allemaal bij 'van horen zeggen' vandaan en is het allemaal redelijk aangedikt. Van de roddel roddel van de klets klets.
Om nog een element te noemen: het heeft ook vaak te maken met spanning bij de predikant vandaan, vooral als er geen onderwijs is gegeven hoe ermee omgegaan moet worden. En misschien gebeurd het wel onbewust, misschien is het beter om voortaan gewoon eerlijk je mening op te schrijven in een brief en die te versturen naar de betreffende predikant, i.p.v. hier alle gal te spuwen, zonder toegevoegde waarde.
En als je zegt "Als je Gods volk aanraakt, raak je Zijn oogappel aan", dat wordt vaak gebruikt om de mensen de mond te snoeren....
Je mag van dominees verwachten dat het kinderen van God zijn, inderdaad. Maar dat wil niet zeggen dat je geen kritiek mag hebben!
En dan nog wat: Als ik het met onze vorige dominee fundamenteel oneens was, dan kreeg hij dat te horen ook!
Waarna we heel broederlijk een bak koffie gingen drinken en de grootste lol hadden....
En de dominee die binnenkort bij ons intrede doet zal ook van mij op zijn tijd opmerkingen krijgen.
Maar als je bij voorbaat al als lichtzinnig wordt neergezet als je de dominee vraagt waar zijn beweringen in de Bijbel terug te vinden zijn, dan pas je wel op om commentaar te leveren, niet dan?
Ik ben zeker niet van mening dat er geen kritiek mag zijn, maar hier wordt gal gespuwd over dominees uit mijn kerkverband, waar ik me juist zo thuis voel, en waar ik de band die dominees zelf hebben, en andere kerkgangers, met God zo duidelijk voel, en dat doet pijn. Dat voelt aan als het aanraken van Gods volk. Nogmaals, natuurlijk mag er kritiek zijn, maar spui dat niet hier, maar schrijf het persoonlijk aan de betreffende predikant. Daarnaast is datgene wat hier genoemd in meerdere mate echt geen opbouwende kritiek, eerder afbrekende kritiek.
Ik vind je reactie eerlijk gezegd een beetje apart. Je gaat er bij voorbaat al uit dat je kritiek gaat leveren op de dominee die nog bevestigd moet worden binnen je gemeente, is dat niet wat vreemd? Proef ik hier nou dat je op elke slak zout legt, of wat zit hier voor gedachte achter? Is er geen één dominee die kan preken zonder kritiek van jou te krijgen, als je er bij voorbaat al vanuit gaat dat er elementen in de preek zitten die niet deugen volgens jou? Jammer, ik heb ook wel eens dingen die ik niet direct in de Bijbel kan terugvinden, maar ik laat me daar niet door beinvloeden, door de rest van de preek langs me heen te laten gaan. Ik zit niet de hele preek op het puntje van de stoel om maar geen verkeerd woord van de dominee te missen.
En tenslotte het laatste wat je zegt: ik geloof nooit en te nimmer, dat als jij iets hebt gehoord in de preek (maar dan wel iets wat er echt toedoet) waarvan jij wil weten waar het in de Schrift staat, en jij vraagt de dominee, 1 op 1, op beleefde wijze (niet op een manier als de eigenwijze herrieschopper, maar op een eerlijke, open manier) waar het vandaan komt, of hij daar Bijbelgedeelten bij kan noemen, dat je dan in één keer als lichtzinnig wordt neergezet.
Commentaar is overigens wat anders als 'opbouwende kritiek'... ;-)
Het ging in dit geval over de spreektrant van een ds.
Het is aangeleerd gedrag. Het lijkt of hij dan vervuld is met de Heilige Geest, maar dit is inleg van de ds. zelf. Om er een bepaald gevoel bij te geven?
Ik vind het nogmaals gezegt: gevaarlijk.
Ik heb er zelf ook wel's ondergezeten, en werd er bang van. Het luisteren ging me dan over. En over de inhoud het maar niet te hebben. Het is vaak een herhaling van zinnen. M.i. kunnen ze net zo goed Chinees spreken, verstaan doen ze het toch niet. Wie vatten kan, die vatte het! ;-)
Dat onze nieuwe ds opmerkingen zal krijgen van mij betekent NIET dat ik zijn mailbox volstop met mails etc. Ik ben namelijk ruimdenkend, en echt geen "messentrekker" om het zo maar te zeggen. Ik besef wel dat het er wat typisch staat.. ;-)
Je laatste reactie: Ik heb hem niet in mijn eigen kerk gehoord, maar wel in een kerkverband "uiterst rechts van het gereformeerde spectrum" om het maar zo te zeggen. Letterlijk werd er gezegd dat mensen niet meer willen aanvaarden wat de dominee zegt, en dan komen met vragen als "waar staat dat in de Bijbel?". En dat werd dan afgedaan als lichtzinnig etc.
En dat gaat me te ver. De Bereeërs waren dus ook verkeerd bezig.
Ik wilde niet jouw kerkverband naar beneden halen, maar het valt me wel op dat het vooral ter rechterzijde gebeurt dat er "gebeefd en gesidderd" wordt. Ook in mijn kerk (CGK) wordt ter rechterzijde nog wel wat gejammerd om het maar zo te zeggen. En dat ondanks het feit dat ze een goeie en degelijke opleiding achter de rug hebben.....
En ook in jouw kerk komt het ondanks de goede opleiding (die ze bij jullie ook echt wel krijgen!) voor. Dominees die "wat linkser" zijn hebben er veel minder/geen last van dan hen die "wat rechtser" zijn. Hoe verklaar je dat dan?
@Race406: je eerste en tweede reactie (eerste en tweede alinea) laat ik voor wat het is, of dit de juiste plaats is om een dominee of kerkverband zo neer te zetten, daar kunnen we eindeloos over doorpraten, zullen we nooit uitkomen. Wel vind ik het sympathiek dat je in ieder geval ook met de dominee zelf spreekt, en niet alleen achter zijn rug om.
Oke, maar wat ik altijd zo naar vind, is als mensen kritiek hebben op een ander kerkverband als waar ze zelf bij horen. Dan denk ik, als die mensen daar de waarheid vinden, laat ze daar dan ongestoord blijven zonder een strobbreed in de weg te leggen, je maakt mij niet wijs dat jij een type bent die alleen de waarheid vind bij jezelf, ook nog wat bij je eigen kerkverband, met elke andere kerk is niet een kerk waar de waarheid gepredikt wordt (Des HEEREN tempel is deze, des HEEREN tempel is deze)? Zo'n type ben je niet volgens mij...
Het uiterst rechts van het gereformeerd spectrum... Ik zit zelf bij de GG, het zal je duidelijk zijn dat er 'nog rechtsere' kerken zijn als de GG ;-)... Ik ben zelf ook wel eens in de meest uiterst rechtse kerk geweest (om het zo maar te zeggen), en daar zijn veel dingen waar ik me niet in kan vinden, maar ik ga (en vooral niet in het openbaar) geen kritiek geven op die kerk, mijn kerk is de GG, is daar iets waar ik het niet mee eens ben, dan zal ik het naar voren brengen (nog vrijwel nooit gebeurd overigens), maar een ander kerkverband, daar kun je wat mij betreft 1 op 1 met leden/dominees spreken, opbouwend uiteraard, vragen stellen, maar je moet niet de ambitie hebben dat ze jou ideeen allemaal kopieren, het is hun kerk, hun ideeen...
Ik ben er van overtuigd dat al die openbaren discussies, zwartmaken van andere kerkverbanden etc. absoluut afbreuk doet aan het christelijk geloof, als een geloof alle aandacht naar binnenuit richt, elkaar onderling bekritiseert enz. dan draagt dat niet bij aan de opbouw van Gods Koninkrijk (deze opmerking in het algemeen geplaatst, niet specifiek voor Race406)... Natuurlijk vind ik dat (opbouwende) kritiek mogelijk moet zijn, maar doe het verstandig.
@Race406 Preken doet wat met een dominee. Preken is een roeping, een uitdragen van Gods Woord. Woorden die a.h.w. geciteerd zijn door God zelf, althans geinspireerd. Als een dominee die grote boodschap mag verkondigen, als Godsgazant, dat doet wat met een dominee. Natuurlijk is er veel traditie verweven in de (vooral rechtsere) kerken van nu, en natuurlijk zal er gemaaktheid zijn. Maar in linkse kerken zie ik soms ontwikkelingen die op het inhoudelijke vlak ingaan tegen Gods Woord, en hier spreken we (vooral) over een uiterlijk verschil (ik wil geen nieuwe discussie oplaaien, dit zou daar volgens mij een goede stelling voor zijn ;-)). Hier op aarde hebben we nou eenmaal geen volmaakte kerk, nooit. En dat vergeten mensen wel eens, elke kerk heeft wel wat...
We kunnen de discussie nog lang maken, wat mij betreft prima ;-) maar volgens mij verschillen we gewoon van mening, en zullen we eindeloos lang doorgaan...
- 1
- 2