Zondag in andere landen

Ds. M. Goudriaan | Geen reacties | 04-05-2009| 00:00

In vele landen wordt de zondag heel anders gezien en beleefd.  Hoe komt het dat er zoveel landen zijn die de zondag zo heel anders invullen dan wij "gereformeerd Nederland"? Heeft het vierde gebod nog enige betekenis, of is die eigenlijk niet meer van toepassing voor ons. Kan ik met het vierde gebod iemands tegenspraak weerleggen? Winkelen, werken, sporten, feestjes, verjaardagen, trouwerijen, begrafenissen etc.  worden niet als zonde gezien. Waar ligt hun/mijn probleem?

Meerdere vragen worden hier gesteld, die ik dan maar in de gestelde volgorde probeer te beantwoorden. De eerste wijst op het feit dat wij in “gereformeerd Nederland” een andere zondagsviering kennen dan in andere landen. Hoe komt dat? Inderdaad is het een gegeven dat onder ons de zondagsviering een ander karakter draagt dan elders. Ook kan ik wijzen op een verschil tussen enerzijds de gereformeerde traditie en anderzijds de kerken van lutheraanse of rooms-katholieke snit. Ten dele zijn deze verschillen historisch gegroeid, ten dele ook hangen ze samen met een verschil in visie op de wet en op de zogenaamde ceremoniële wetten van het Oude Testament. Het maakt nogal verschil of je vasthoudt aan de blijvende betekenis van het vierde gebod of dat je beweert dat het vierde gebod ceremonieel is en daarom afgeschaft bij de komst van Christus.

Verder moet gewezen worden op de invloed van de Nadere Reformatie in ons land en die van het Puritanisme in Engeland en andere Angelsaksische landen. Beide stromingen stonden een strikte zondagsviering voor.

Heeft het vierde gebod voor ons vandaag nog betekenis en zo ja, welke? In de kerkgeschiedenis is al heel wat gestreden over deze vragen. Ons land kende in de 17de en 18de eeuw de verbeten strijd tussen Voetianen en Coccejanen, waarbij het niet alléén over de betekenis van het vierde gebod ging, maar dit toch wel een belangrijk strijdpunt was. Het vierde gebod heeft vandaag nog volop zijn betekenis, evenals de andere negen geboden. Het zou wel vreemd zijn als precies dit ene gebod voor ons niet meer van toepassing zou zijn. Gods vinger schreef ook dit gebod. Wel heeft het in het Oude Testament een aantal ceremoniële aspecten. Er zijn schaduwen, zo je wilt: figuren, die heenwijzen naar Christus en Zijn werk. Dat heeft te maken met de aard van dit gebod. De sabbatsviering in Israël is niet een  op een gelijk aan onze zondagsviering. Maar het vierde gebod is meer dan die ceremoniële aspecten. De kern ervan is blijvend.

Kun je vanuit het vierde gebod iemands tegenspraak tegen de betekenis van dit gebod weerleggen? Uit bovenstaande blijkt al hoeveel strijd er de eeuwen door geweest is op dit terrein. Ik kan niet zomaar even één bepaalde tekst noemen waaruit alles helder wordt. Van belang is de visie op de wet, op de afschaffing van de ceremoniële wetten, op de verhouding Oude en Nieuwe Testament. Naar ik meen is er een volstrekt bijbelse en doorwrochte uitleg van het vierde gebod in onze Catechismus, waarbij wetticisme en losbandigheid beide afgesneden worden. Hier komt de diepte van het gebod naar voren!

Terecht wordt gewezen op een verschuiving in zondagsviering. De laatste vraag luidt: waar ligt hun/mijn probleem, d.w.z. het probleem van mij en van anderen met lossere opvattingen? In het algemeen kunnen we stellen dat er vooral twee gevaren zijn: een wetticisme waarbij een systeem van vormen en regels wordt opgebouwd en de rust in Christus veracht wordt, en daarnaast een verschuiven van de praktijk van de zondagsviering waarbij stapje voor stapje het bijzondere karakter van de dag des Heeren verdwijnt. Een andere besteding van de rustdag in andere landen en kringen betekent nog niet dat we ook diezelfde kant op moeten. Zonder het gevaar van wetticisme te verdoezelen meen ik toch te mogen zeggen dat een nauwgezette -dat is anders dan een wettische- wijze van zondagsviering de eeuwen door tot zegen is geweest.

We hebben die ene bijzondere dag zo hard nodig. Wat een voorrecht: een dag dat we vooral mogen bezig zijn met de dingen Gods, met de rust die er is in Christus en die overblijft voor het volk van God (Hebr. 4). Wanneer ik zeven dagen van de week zo makkelijk “ingepakt en gevloerd” word door al het zichtbare, moet ik dan niet erg zuinig zijn op die ene dag die God ons geeft? De Heere geeft ons een machtig rijke gave in Zijn dag! Het getuigt niet van dankbaarheid als ik het bijzondere van deze gave verspeel door er van stap tot stap een gewone dag van te maken. Het is geen wijsheid om steeds de grenzen op te zoeken. Laten we bedenken hoe de Heere een groot geschenk aan ons kwijt wil in Zijn dag en dat  Hij in het vierde gebod die gave wil bewaren. De rust in Christus is in het geding! Het vierde gebod zou wel eens een belangrijke pijler voor kerk en christendom kunnen zijn!

Met vriendelijke groet,
Ds. M. Goudriaan

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M. Goudriaan

• Geboortedatum:
  22-07-1949
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

16 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven