Het vijfde gebod met een belofte

Beste dominee Van het Goor. Voor deze rubriek is al eens de vraag beantwoord wat het vijfde gebod inhoudt. Dat is kort en duidelijk uitgelegd. Alleen vraag ik me af: waarom staat er nu juist bij dit gebod dat je dagen verlengd worden?

Beste vraagsteller!

In Efeze 6:2 en 3 staat dit gebod ook geciteerd door de apostel Paulus iets anders, d.w.z. toegepast naar een breder publiek dan Israël, namelijk jij en ik. Daar staat tussen haakjes erbij: dit is het eerste gebod met een belofte. Juist dit tussen haakjes plaatsen, geeft aan dat het zo belangrijk is dat het niet gemist kan worden om te zeggen. Hoewel er ook in Exodus 20:6 een belofte staat, maar die heeft betrekking op het doen van de geboden in het algemeen. De apostel Paulus citeert het vijfde gebod als hij de positie van ouders en kinderen aan de orde stelt. Het gezin als plek waar liefde en gezag de toon mogen aangeven; en wel in de volgorde zoals ze staan, liefde en gezag.

Misschien kun je wel zeggen, dat liefde -als vanzelf- ontzag kweekt/inboezemt. Je ouders zijn door God gegeven. Ouders moeten zich realiseren dat ze door God zijn aangesteld. Dat schept wederzijds verwachtingen en verplichtingen. Een kind mag liefde verwachten en een ouder liefdevol respect. Een ouder kan zo regeren, dat deze geen respect afdwingt, omdat de liefde soms ontbreekt. Een kind kan zich zo gedragen, dat een ouder alleen maar streng kan zijn, en daardoor liefdeloos schijnt.

Als je de catechismus leest, dan breidt deze de gezagsdragers uit tot “allen die over mij gesteld zijn”; en dat we ons “met behoorlijke gehoorzaamheid aan hen onderwerpen.” Het gaat dus om de structuren die God geeft. Je hebt dus gezagsdragers en hen die aan hun gezag onderworpen zijn. Dat klinkt heel erg zakelijk. Maar laten we dus de liefde niet vergeten. En waar liefde woont, gebied de Heere de zegen -ook in het gewone alledaagse leven. Daarom ook bij dit vijfde gebod de nadrukkelijke belofte, dat het je welgaat. Of, zoals in Efeze 6:3 staat: Opdat je lang zult leven op de aarde.

Nee, dat betekent niet, dat kinderen en jongeren die jong sterven de ouders niet hebben liefgehad. Het tegendeel is soms waar. Soms worden de mooiste bloemen in de knop geplukt. Maar wel is waar, dat het dikwijls een puinhoop wordt in de gezinnen, waar liefde en gezag ontbreken. En ook in de maatschappij wordt het een chaos als we ons niet gelegen laten liggen aan orde en gezag.

Dus, kort samengevat: Eer je vader en moeder, houdt hen hoog, zonder hen te vereren. Daar begint het. Nee, ze zijn niet volmaakt. Houdt dus rekening met hun tekortkomingen. Maar als we zo samen leven, wil de Heere ons daarin zegenen -ook in de bredere structuren van het maatschappelijk leven. Als je je niets gelegen laat liggen aan het gezag dat God over ons stelt, kom je terecht in  anarchie. Dat zie je bijv. aan het gedrag van de antiglobalisten in Londen, op 1 april 2009.

Ds. J. van het Goor