Wat is de verhouding tussen geloof en psychologie? Volgens sommige ongelovige me...

Ds. P.C. van Keulen | Geen reacties | 17-10-2008| 00:00

Wat is de verhouding tussen geloof en psychologie? Volgens sommige ongelovige mensen is geloof een product van de psyche. Wanneer je gelooft in de Bijbel kan je niet meegaan in deze gedachte. Maar in hoeverre beïnvloedt de psyche de geloofsbeleving? Hoe kun je aantonen dat het geloof meer is dan een hersenspinsel, met andere woorden, is het geloof in staat iets te doen wat je vanuit psychologisch oogpunt bezien niet zou verwachten? Waar wijken geloof en psychologie fundamenteel van elkaar af?

Beste vragensteller,
 
U/jij stelt in kort bestek heel wat aan de orde met betrekking tot geloof en psychologie. Wat voor mij onduidelijk is, is of de vragen gesteld zijn om een zakelijk, wetenschappelijk antwoord te krijgen, of dat ze voortkomen uit een persoonlijke worsteling. Ik heb het laatste als uitgangspunt genomen in de beantwoording, waarbij ik direct moet zeggen dat er zoveel aspecten zijn in hetgeen aangedragen wordt dat het antwoord in deze rubriek nooit volledig kan zijn. Ik hoop dat onderstaande u/jou wat verder kan helpen.
 
U/jij geeft zelf al aan dat het geloof geen product is van de psyche; we weten vanuit de Bijbel dat het geloof een gave van God is door de werking van de Heilige Geest. Geloven is zo dan ook nooit een product van onszelf, en juist ook in het geloofsleven zal dat erkend worden, de vastheid en de zekerheid van het geloof ligt in de drie-enige God. Het is ook geen hersenspinsel of verzinsel zoals sommigen willen. Wat zou het anders een arm geloof zijn en wat zou het Woord van God dan één of ander menselijk boek worden dat geen echte hoop en troost geeft; juist het geloof geeft wat nodig is om te staan in de tijd waarin je leeft, te midden van alles en iedereen, en ook met betrekking tot jezelf in welke omstandigheden dan ook; wat rijk als je mee mag belijden wat in de twaalf artikelen verwoord is: Ik geloof... Daar moeten onze eigen gedachten en gevoelens wijken die zo van invloed kunnen zijn op ons leven.
 
Toch kan het geloof(sleven) wel beïnvloed worden door onze psyche, door onze psychische gesteldheid, door psychische factoren. De geloofsbeleving kan verstoord raken door bepaalde gedachten, gevoelens en ervaringen, dat zo de vastheid en het geloofsvertrouwen schade wordt aangedaan en dat psychische zaken de overhand hebben in je leven. Dit kan persoonlijk heel verschillend liggen.

Aan de andere kant kan het geloof juist heilzaam werken in ons leven. Dit betekent niet dat als je gelooft daarmee de psyche uitgeschakeld is of dat psychische problemen automatisch opgelost zijn, maar het geloof wil wel moed en kracht geven om verder te kunnen gaan en je leiden in je gedachten en gevoelens. Hoe kan het zijn dat je niet verder kunt zien in je leven door bepaalde omstandigheden, dat zaken je aanvliegen, maar dat toch in het geloof, dat op God ziet en op wie Hij is, je verder kunt, dat dat je houvast (nog) is. “Zo ik niet had geloofd dat in dit leven, mijn ziel Gods gunst en hulp genieten zou, waar was dan mijn hoop en moed gebleven, ik was vergaan in al mijn smart en rouw.”
 
Ik denk in dit verband ook aan de gelovigen die in Hebreën 11 genoemd worden, allemaal verschillende mensen, verschillende persoonlijkheden, verschillende omstandigheden, en toch: door het geloof konden zij verder trekken en zijn zij thuisgekomen in de rust die overblijft voor het volk van God, om daar van alle aardse zorgen, van welke aard dan ook, ontslagen Hem te roemen.
 
Gods zegen toegewenst.

Ds. P. C. van Keulen

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P.C. van Keulen

• Geboortedatum:
  17-06-1956
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Bodegraven
• Status:
  Actief

141 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven