Als kind is bij mij een hechtingsstoornis geconstateerd. Inmiddels ben ik 20 jaa...

drs. J(oke) Ronner-Wattel | Geen reacties | 10-06-2008| 00:00

Als kind is bij mij een hechtingsstoornis geconstateerd. Inmiddels ben ik 20 jaar en vraag me af wat de gevolgen van een hechtingsstoornis op mijn leeftijd kunnen zijn. Ik weet dat ik me niet meer zo gedraag als vroeger (toen ik een behoorlijk problematisch kind was) maar kan het zijn dat het nog op andere manieren naar buiten komt? Of groei je daar overheen? En kan het ook gevolgen hebben voor de relatie met mijn vriend? We zijn heel gelukkig samen, maar ik heb een verstikkende angst om hem kwijt te raken. Regelmatig komt dat weer opzetten. Niet eens zozeer dat ik bang ben dat hij me in de steek laat, maar meer dat hem wat overkomt - een angst die ik vroeger richting mijn ouders kende. Als ik weet dat hij ergens heen is en ik probeer hem te bellen en zijn telefoon staat uit, denk ik vaak al onmiddellijk dat er iets ergs gebeurd is. Natuurlijk was het iedere keer doordat de batterij uitgevallen was, of doordat hij zijn telefoon vergeten was. Maar ik ga altijd automatisch uit van het allerergste - zo kan het alleen maar meevallen. Maar dat is behoorlijk zwaar en het heeft me al heel wat slapeloze nachten gekost. Ook zou ik graag willen weten of een hechtingsstoornis iets erfelijks is. Overigens ben ik niet geadopteerd, en heb twee liefdevolle ouders die altijd voor me klaargestaan hebben en me een goede opvoeding hebben gegeven. De enige oorzaak die hulpverleners konden bedenken, was het totaal onverwacht overlijden van een naaste familielid toen mijn moeder twee maanden in verwachting was van mij.

Allereerst: een hechtingsstoornis is niet erfelijk in de zin van dat het in je genen zit. Wel kan een bepaalde aangeboren kwetsbaarheid een rol spelen. Maar mensen die zelf niet goed gehecht zijn, kunnen ook veel moeite hebben met hun eigen kinderen. Ze kunnen het lastig vinden de non-verbale signalen van hun baby te begrijpen en te beantwoorden, kunnen moeite hebben met aanraken en knuffelen.  Geadopteerde kinderen kunnen hechtingsproblemen hebben of kinderen die in het eerste jaar na hun geboorte langdurig in het ziekenhuis hebben gelegen. Hoewel er bij die laatste groep steeds meer aandacht is voor de moeder-kind relatie en moeders veel meer dan vroeger bij de verzorging van hun kind betrokken worden. Een hechtingsstoornis kan ook ontstaan als een moeder psychische problemen heeft, bijvoorbeeld een ernstige postnatale depressie. De interactie met de baby, het aanvoelen en begrijpen van de baby is dan veel minder.
 
Eén van de kenmerken van een hechtingsstoornis is de angst om in de steek gelaten te worden/angst voor het verlies van dierbare anderen. Om dat te begrijpen kijken we even naar het begrip 'schema'. Een schema is een soort onbewuste basisgedachte die je hebt meegekregen, een gedachte over hoe je over jezelf, anderen en de wereld denkt. Voorbeeld: iemand die als kind door een hond is gebeten, heeft als 'schema' in zijn hoofd: “honden zijn gevaarlijk”. Op het moment dat hij of zij een hond ziet, wordt het schema actief, gaan de alarmbellen rinkelen: gevaar, wegwezen.
 
Een schema van iemand met een hechtingsstoornis is vaak: je kunt mensen verliezen, ze kunnen je in de steek laten. Op het moment dat je vriend even voor jou niet te bereiken is, wordt bij jou het schema actief: ik kan hem zomaar kwijtraken. Dat is een automatische gedachte, een gedachte die je moeilijk kunt tegenhouden. Wat je wel kunt doen is die gedachte gaan uitdagen, je afvragen of die gedachte klopt, hoe groot nu de kans is dat bijvoorbeeld zijn telefoon het niet doet of uit staat en hoe groot de kans is dat hem echt wat overkomen is. Het betekent dus dat je je verstand erbij moet gaan leren gebruiken, in plaats van automatisch en direct te reageren op je gevoel. Dit kun je leren in bijvoorbeeld schema-gerichte therapie of cognitieve gedragstherapie.
 
Drs. Joke Ronner

Dit artikel is beantwoord door

drs. J(oke) Ronner-Wattel

• Geboortedatum:
  26-06-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerd Vrijgemaakt
• Woon/standplaats:
  -
• Status:
  Actief

151 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven