Refoweb belangrijk voor geloofsvorming

Nieuwsredactie | Geen reacties | 26-07-2010| 12:57

Een kwart van de deelnemers van een enquete op Refoweb vindt dat deze site belangrijk is voor hun geloofsvorming. Vooral de Vragenrubriek speelt hierin een grote rol. Ruim de helft van hen die de Vragenrubriek bezoeken vinden dat dit onderdeel van Refoweb belangrijk is voor hun geloof. Dat blijkt uit de afstudeerscriptie van student Arie Pieter Cammeraat (Protestantse Theologische Universiteit Utrecht), waarvan de resultaten nu bekend zijn gemaakt. Beheerder Henk Aalbers reageert verheugd op de conclusies van het onderzoek. “Tegelijkertijd benadrukt dit nog eens onze enorme verantwoordelijkheid.”

Een aantal maanden geleden werd op deze site een oproep gedaan om mee te doen aan een enquête over geloof en Refoweb. Student Arie Pieter Cammeraat wijdde zijn scriptie aan de invloed van virtuele gemeenschappen en de beleving van geloof bij jongeren. Om in onderzoekstermen te blijven: “Welke doelstellingen heeft Refoweb met betrekking tot geloofsvorming, in hoeverre worden deze behaald en zijn er factoren die hiermee verband houden?”

Gedurende de twee weken dat de enquête online stond, is deze door 198 respondenten ingevuld (resp. 35,4 procent mannen en 64,6 procent vrouwen). Hun gemiddelde leeftijd lag op 28,9 jaar. De jongste respondent was 13 jaar en de oudste 74. Het overgrote merendeel (153 bezoekers; bijna 80 procent) gaf aan zichzelf een reformatorisch christen te vinden. Het opleidingsniveau van de respondenten was relatief hoog.

Ze bezochten gemiddeld op 13,6 dagen per maand de website van Refoweb. Men bezocht Refoweb gemiddeld reeds zo’n 3 jaar.

De enquête is ingevuld door een groep die wat betreft leeftijd, geslacht en opleidingsniveau redelijk gevarieerd was. Het opleidingsniveau is opvallend hoger dan gemiddeld.

Zeker 25 procent van de respondenten geeft aan dat Refoweb belangrijk is in de vorming van het eigen geloof. “Hoewel een minderheid, is deze groep zeker niet verwaarloosbaar,” concludeert Cameraat. “Het is echter ook lastig om dit percentage goed te interpreteren. In de doelstellingen van Refoweb staat niet vermeld bij welk percentage men vindt dat de doelstellingen behaald zijn. Zijn de doelstellingen behaald wanneer iedere bezoeker in zijn of haar geloof gevormd wordt? Een dergelijke norm zou irreëel zijn voor een gemeenschap als Refoweb. Bezoekers van een internetgemeenschap hebben weinig gemeenschappelijk. Voor zo’n heterogene groep is het een redelijk mooi resultaat wanneer een kwart van hen op de een of andere wijze geloofsvorming ervaart. Wanneer de groep respondenten representatief zou blijken te zijn voor de bezoekers van Refoweb, zouden van iedere 1000 bezoekers er 250 in hun geloof gevormd worden! Daarbij zou men zich af kunnen vragen of er onder reformatorische jongeren wellicht schroom is om over geloofsgroei te spreken of om Refoweb aan te wijzen als factor daarin. Eén van de respondenten gaf bij de opmerkingen namelijk ook aan dat niet Refoweb, maar God zorgt voor de groei van het geloof. Het daadwerkelijke percentage dat door Refoweb geloofsvorming ervaart, zou zodoende ook hoger kunnen liggen.”

Het leren onderbouwen van het geloof is een doelstelling die in hogere mate behaald wordt dan de overige aspecten van geloofsvorming. Blijkbaar lukt het Refoweb goed om dit (deels apologetische) aspect van geloofsvorming te faciliteren. De stelling dat men door Refoweb een weerbaarder christen is geworden, heeft minder negatieve reacties dan andere stellingen, maar kreeg juist ook veel neutrale antwoorden. De overige doelstellingen worden ongeveer in gelijke mate aan elkaar behaald, waarbij verandering van het geloof minder ervaren wordt dan groei van het geloof. Mogelijkerwijs beschouwen respondenten geloofsverandering als iets dat ingrijpender is dan geloofsgroei. Groeien gaat vaak in kleine stapjes, terwijl verandering ook als grote ommekeer geïnterpreteerd kan worden.

Wat betreft de verschillende onderdelen van Refoweb springt de vragenrubriek er op een positieve manier uit. Meer dan 50 procent van de respondenten geeft aan dat dit onderdeel belangrijk of erg belangrijk is voor hun geloof. De reden hiervoor moeten we waarschijnlijk zoeken bij de ‘expert’. Zij brengen deskundigheid en autoriteit in. Samen met de rol die de beheerders van Refoweb spelen bij het koppelen van een vraag aan een expert zorgt dit wellicht voor de coördinatie en het leiderschap die extra nodig zijn in een virtuele gemeenschap.

Het belang van de vragenrubriek staat in schril contrast met het 3D-plein en de profielen, waarbij nog geen 5 procent een dergelijk antwoord geeft. Het forum en het de nieuwspagina bekleden een middenpositie. Het lijkt erop dat naarmate het onderdeel meer gericht is op sociaal contact (profielen en 3D-plein), dit minder bijdraagt aan geloofsvorming.

Verschillende variabelen blijken een verband te hebben met de mate van geloofsvorming. Hoe meer betrokken men op Refoweb als geheel is, hoe meer geloofsvorming men ervaart. En hoe meer men betrokken is op een bepaald onderdeel van Refoweb, des te belangrijker dit onderdeel is voor het geloof van de respondent. Uit deze verbanden is in ieder geval af te leiden dat de mate van ervaren geloofsvorming van belang is bij het surfgedrag naar en op Refoweb. Hoewel uit de gevonden verbanden niet afgeleid kan worden of hogere betrokkenheid de oorzaak of gevolg is van een hogere mate van geloofsvorming, kan wel gezegd worden dat deze twee aspecten hoe dan ook samen op gaan. Een mogelijke verklaring hiervan is dat men altijd eerst iets zal moeten investeren (tijd, betrokkenheid) om er op korte of langere termijn iets voor terug te krijgen, zoals vorming in het geloof. En het feit dat men daadwerkelijk ervaart gevormd te worden kan op zijn beurt weer motiveren tot meer betrokkenheid. Daarnaast blijkt dat het gevoel van veiligheid dat men op Refoweb ervaart en de mate waarin men zich op Refoweb thuis voelt, samen op te gaan met de ervaren geloofsvorming.

Achter dit onderzoek naar Refoweb lag de vraag of ook virtuele gemeenschappen de potentie hebben om jongeren met hun geloof bezig te laten zijn. Op basis van de resultaten van dit onderzoek blijkt een virtuele gemeenschap als Refoweb zeker de potentie te hebben om jongeren op een positieve manier met hun geloof bezig te laten zijn. Er vindt geloofsvorming plaats op Refoweb. Ongeveer 25 procent van de respondenten ervaart dit en dat is een redelijk mooi resultaat. Vooral de vragenrubriek is hierbij van belang. Ook het forum en de nieuwspagina spelen een noemenswaardige rol.

Cameraat concludeert dat met betrekking tot de vragenrubriek, de beantwoording door experts een grote meerwaarde heeft boven het bespreken van de vraag door bezoekers. De bezoekers van Refoweb voelen zich betrokken bij de activiteiten daar en keren daar ook naar terug door enerzijds de laagdrempeligheid van de site en anders door de veiligheid die ze daar ervaren. De student waarschuwt echter dat veiligheid geen status quo is, maar aan veranderingen onderhevig is. Refoweb zal daar op moeten blijven letten.

Beheerder Henk Aalbers van Refoweb reageert verheugd op de resultaten van het onderzoek. “Aan de bezoekcijfers, (afgelopen maand bezochten bijna 40.000 personen de website) reacties en discussies was ons al duidelijk dat bezoekers Refoweb erg waarderen. Datzelfde geldt voor predikanten en andere deskundigen uit de achterban. Men werkt vrijwillig met grote inzet, plezier en betrokkenheid mee aan de vragenrubriek, die vaak zelfs in de eigen gemeente onder jongeren gepromoot wordt. Daar zijn we erg dankbaar voor. Dan is het tegelijkertijd een enorme opsteker, maar ook een bijzondere zegen, om uit dit wetenschappelijk onderzoek te mogen constateren dat de Vragenrubriek van Refoweb belangrijk is voor geloofsgroei van bezoekers. Natuurlijk is het zo dat dit alleen maar mogelijk is door de werking van de Heilige Geest. Het is God die de wasdom geeft. Niets en niemand anders. Tegelijkertijd wil de Heere daar onze panelleden en deze site blijkbaar ook voor gebruiken. Gode zij dank!”

“Dit stimuleert om door te gaan op de ingeslagen weg, alert te blijven op nieuwe ontwikkelingen en trends en de vragenrubriek waar mogelijk uit te breiden of meer onder de aandacht te brengen. Niet omdat wij dat zonodig willen of moeten, maar omdat het uiteindelijk gaat om de eer en heerlijkheid van Zijn grote Naam. We nodigen daarom ook predikanten en andere deskundigen uit de gereformeerde gezindte die nog niet meewerken aan de vragenrubriek, van harte uit om dat alsnog te doen. Vele handen maken licht werk.”