Daniëls dieet

J. Krijgsman | Geen reacties | 10-11-2009| 17:00

Het bijbelgedeelte vandaag verplaatst ons naar het jaar 605 voor Christus. Waar gaat het over? Veel Joden zijn na een inval van koning Nebukadnézar – de koning van Babel – meegenomen naar Babel. Toen een plaats in het huidige Irak. De meegenomen Joden werden in Babel te werk gesteld. Nebukadnézar geeft aan Aspenaz, het hoofd van zijn hofhouding, opdracht om jonge Joodse mannen te zoeken die geschikt zijn om in het paleis dienst te doen. Ze moeten wel aan een paar voorwaarden voldoen. Zoals nu niet iedereen zomaar in dienst wordt genomen aan het hof, was het toen ook.

Uit de Bijbel: Daniël 1:1-16

1 IN het derde jaar des koninkrijks van Jójakim, den koning van Juda, kwam Nebukadnézar, de koning van Babel, te Jeruzalem en belegerde haar.
2 En de Heere gaf Jójakim, den koning van Juda, in zijn hand, en een deel der vaten van het huis Gods; en hij bracht ze in het land Sínear, in het huis zijns gods; en de vaten bracht hij in het schathuis zijns gods.
3 En de koning zeide tot Aspenaz, den overste zijner kamerlingen, dat hij voorbrengen zou enigen uit de kinderen Israëls, te weten uit het koninklijk zaad en uit de prinsen;
4 Jongelingen aan dewelke geen gebrek was, maar schoon van aangezicht, en vernuftig in alle wijsheid, en ervaren in wetenschap, en kloek van verstand, en in dewelke bekwaamheid was om te staan in des konings paleis; en dat men hen onderwees in de boeken en spraak der Chaldeeën.
5 En de koning verordineerde hun wat men hun dag bij dag geven zou van de stukken der spijze des konings, en van den wijn zijns dranks, en dat men hen drie jaren alzo optoog, en dat zij ten einde derzelve zouden staan voor het aangezicht des konings.
6 Onder dezelve nu waren uit de kinderen van Juda: Daniël, Hanánja, Mísaël en Azárja.
7 En de overste der kamerlingen gaf hun andere namen, en Daniël noemde hij Béltsazar, en Hanánja Sadrach, en Mísaël Mesach, en Azárja Abed-nego.
8 Daniël nu nam voor in zijn hart dat hij zich niet zou ontreinigen met de stukken van de spijze des konings, noch met den wijn zijns dranks; daarom verzocht hij van den overste der kamerlingen dat hij zich niet mocht ontreinigen.
9 En God gaf Daniël genade en barmhartigheid voor het aangezicht van den overste der kamerlingen.
10 Want de overste der kamerlingen zeide tot Daniël: Ik vrees mijn heer den koning, die ulieder spijze en ulieder drank verordineerd heeft; want waarom zou hij ulieder aangezichten droeviger zien dan der jongelingen die in gelijkheid met ulieden zijn? Alzo zoudt gij mijn hoofd bij den koning schuldig maken.
11 Toen zeide Daniël tot Melzar, dien de overste der kamerlingen gesteld had over Daniël, Hanánja, Mísaël en Azárja:
12 Beproef toch uw knechten tien dagen lang, en men geve ons van het gezaaide te eten en water te drinken.
13 En men zie voor uw aangezicht onze gedaanten, en de gedaante der jongelingen die de stukken van de spijze des konings eten; en doe met uw knechten naar dat gij zien zult.
14 Toen hoorde hij hen in deze zaak, en hij beproefde hen tien dagen.
15 Ten einde nu der tien dagen zag men dat hun gedaanten schoner waren en zij vetter waren van vlees dan al de jongelingen die de stukken van de spijze des konings aten.
16 Toen geschiedde het dat Melzar de stukken hunner spijze wegnam, mitsgaders den wijn huns dranks, en hij gaf hun van het gezaaide.


Deze Joodse mannen moeten behoren tot de koninklijke familie en ze moeten van adel zijn. Daarnaast moeten het de sterkste, mooiste, gezondste en intelligentste jongens zijn. Deze jongens moeten ook drie jaar lang college volgen in allerlei vakken op de universiteit van Babel (Daniël 1:3,4). De despoot Nebukadnézar maakt zelfs uit wat ze wel en niet mogen eten. Zo moeten ze in drie jaar klaargestoomd worden om in dienst te komen van het hof (vers 5).

Een viertal
Onder de uitgekozen jongemannen bevinden zich vier jongens uit Juda: Daniël, Hanánja, Mísaël en Azárja. Ze voldoen aan alle eisen. Het zijn knappe mannen. Niet alleen van verstand, ook uiterlijk. Aspenaz, het hoofd van de hofhouding, voert z’n opdracht goed uit. Hij moet wel, want bij Nebukadnézar lig je er zo uit en ben je je baan kwijt. Soms ook je leven.Hij begint de Joodse namen van Daniël en zijn drie vrienden te veranderen in heidense namen. Daniël wat ‘mijn God is Rechter’ betekent wordt Béltsazar. Dit betekent ‘vorst van Bel’. Bel was een afgod. Hanánja wat ‘God is genadig’ betekent wordt Sadrach. Mísaël betekent: ‘Wie is God gelijk’ wordt Mesach. Azárja betekent: ‘God is mijn hulp’ wordt Abed-nego wat ‘dienstknecht van Nego’ betekent. Ook Nego was een afgod. Alle sporen van hun Joodse afkomst moeten worden uitgewist.

We maken even een tussenstop. Kom je vandaag niet hetzelfde tegen in ons land? Ik bedoel niet dat kinderen modernere namen krijgen dan vroeger. Ik bedoel dat alles wat herinnert aan christelijkheid in ons land wordt uitgewist. We leven in een seculiere maatschappij. Daar is geen plaats meer voor het geloof. Als je je in het openbaar beroept op de Bijbel maak je geen kans meer. Wat hardleers om alle sporen van het christendom uit te vagen. Dat kan niet goed gaan en het gaat niet goed. Soms krijg je als christen de indruk dat je beter een andere godsdienst kunt belijden. Dan maak je soms nog meer kans om ergens voor in aanmerking te komen.

Toch zullen christenen overwinnen. Niet met wapens, maar alleen omdat Christus Koning is van Zijn kinderen. Hij heeft alle macht in hemel en aarde (Mattheüs 28:18). In Hem zijn ze meer dan overwinnaar (Romeinen 8:37). Voor Hem is niets onmogelijk. Dit zal ook blijken voor deze jongemannen aan het hof van koning Nebukadnézar. Waarom? Deze vier vrienden komen uit Juda. Dit is zo’n mooi trekje in deze geschiedenis. Uit de stam van Juda is Christus geboren. Dit is door het onmogelijke gegaan. Ook voor deze vier vrienden zal door het onmogelijke heen steeds blijken dat Christus regeert. Ook aan het Babylonische hof. Het is een wonderlijk viertal omdat God met hen is. Dat geloven ze vast en zeker. Ook in Babel.Ook nu is Christus met Zijn christenen, met Zijn gelovigen. Zelfs in het Babel van deze wereld. Dat geloven ze vast en zeker. Zijn Naam is Wonderlijk (Jesaja 9:5). Zijn daden zijn ook wonderlijk.   

De menukaart
Koning Nebukadnézar stelt dus ook het menu samen dat de vier jongemannen moeten eten. Het is een eerste klas menu. Niet te veel calorieën. Rijk aan ijzers en andere vitaminen. Drie jaar lang moeten ze dit menu volgen. Zo zullen ze tot topprestaties in staat zijn en er goed uitzien. Het is net als met onze topsporters (en die niet alleen). Een streng menu en zoveel mogelijk oefenen voor een goed uithoudingsvermogen. Zo kun je tot topprestaties komen. Bovendien krijg je zo een prachtig figuur. Dan sla je tenminste geen flater. Alles wordt er soms voor opzij gezet. Geen kwaad woord hoor, over gezond eten en je uithoudingsvermogen op peil houden. Dat is zelfs je plicht. Maar waaróm doe je het? Om geen flater te slaan bij je collega’s en om topprestaties te leveren? Dan ben je verkeerd bezig. Of doe je het omdat je door genade geleerd hebt dat ons lichaam een tempel van de Heilige Geest behoort te zijn? Dan is het goed.

Hoe reageert Daniël namens zijn drie vrienden op dit menu? In zijn hart neemt hij zich voor er geen gebruik van te maken. Hij weigert het niet bot. Hij dient een verzoek in bij Aspenaz om geen gebruik van het menu te hoeven maken (vers 8). Weer zo’n les voor christenen. Stel je voor dat op je werk een verplichte cursus wordt georganiseerd. Iedereen moet eraan meedoen om de vakkennis op peil te houden. Daaraan gekoppeld wordt een feest georganiseerd waarvan je weet dat het er ruig aan toe gaat. Ook dit feest is een verplicht nummer. Zeg je dan bot: daar doe ik niet aan mee? Of dien je een verzoek in bij je chef om er niet aan deel te hoeven nemen omdat je christen bent? Dat werkt zoveel beter. Zeker als je vertrouwt dat God alle dingen bestuurt. Kom christenen: vertrouw eens meer op God. Let eens op onze vier vrienden.

Vrijwillig dieet
Daniël neemt zich in zijn hart voor niet gebruik te maken van het menu van de koning. Is dat niet vreemd van Daniël? Hij kan drie jaar lang een eerste klas menu krijgen en hij weigert. Nee, laten we eerst eens goed lezen wat er staat. Daniël wilde zich niet verontreinigen met het menu van de koning (vers 8). Het gaat om het woord: verontreinigen. Ten eerste was het naar de wet verbonden om varkensvlees en andere onreine dingen te eten. Wat deed men verder in Babel met het eten? Alle gangen van het menu werden eerst aan de afgoden geofferd. Men sprak daarmee een belijdenis uit dat men het eten aan de afgoden te danken had. Daar wilde Daniël niet aan meedoen. Hij wist maar al te goed dat de Heere voor eten zorgt. Daarom bad hij voor en dankte hij na het eten. Doe jij dat ook, bidden voor en danken na het eten? Of begin je als een rechthebbend iemand aan je eten zonder een zegen te vragen? Ja? Begin dan vandaag met bidden en danken voor je eten.

Aspenaz weet niet goed wat hij met Daniël aanmoet (vers 10). Daarom dient Daniël een verzoek in bij Melzar, de chef van de keuken (vers 11). Daniël zegt: neem de proef op de som. Geef ons tien dagen alleen maar groente en water. Vergelijk ons daarna met de andere jongens die wel gebruikmaken van het menu van de koning. Daniël gaat vrijwillig op dieet. Melzar gaat hiermee akkoord (vers 14). Nee, ik zeg het verkeerd. De Heere geeft dat Melzar ermee instemt. De Heere geeft Daniël genade en barmhartigheid (vers 9). Daniël heeft liever een eenvoudig menu met de genade en barmhartigheid van de Heere dan een luxe menu zonder de Heere.  

Wat een les. Doe jij je ook nog te goed aan het menu van de ‘tafel’ van deze wereld? Lekker erop los leven. Uit je dak gaan. Of misschien iets minder ruig, maar wel blijven leven zonder Christus. Weet je wat je nodig hebt? Het Brood des levens, dat is de Heere Jezus (Johannes 6:35). Het geloof in Hem is nodig. Dan heb je het breed en luxe naar hemelse maatstaven. Dat is leven! Span je in om dat eten te zoeken (Johannes 6:27).

Verwachten
Geloof maar dat die tien dagen spannend zijn geweest voor die vier jongemannen. Hoe zal het gaan? Misschien herken je het wel. Je was ernstig ziek. Toch geloofde je vast en zeker dat de Heere je beter zou maken. Je vertelde dat tegen de doktoren en anderen. Toch… wat een spanning. Zal de Heere Woord houden? Dat deed Hij, ondanks jou. Hij is alleen om Christus wil getrouw. Die het van Hem verwachten zullen niet teleurgesteld worden. Dat heeft ook dit viertal ondervonden.

Aan het eind van de tien dagen zien ze er beter uit dan de jongens die het menu van de koning aanhielden. Hieruit blijkt dat de Heere geen half werk doet. Iedereen ziet het want er staat dat men zag dat de jongens er goed uitzagen (vers 15). Ze zijn een wandelend evangelisatiemiddel. Je kunt het aan hen zien dat ze op de Heere vertrouwen. Dan gaat Melzar overstag. Hij geeft de jongens toestemming om drie jaar dit eenvoudige menu te gebruiken (vers 16).

Waar haal jij je kracht vandaan? Uit ‘Babel’ of bij de Heere? De Heere Jezus is het Brood dat uit de hemel is gekomen opdat de mens daarvan zal eten en niet zal sterven (Johannes 6:50). Zijn ‘menukaart’ is de Bijbel. Daarin biedt Hij de rijkste maaltijd aan. ‘Komt, eet van Mijn brood en drinkt van de wijn die Ik gemengd heb’ (Spreuken 9:5). Dit is geen dieet, maar een overvloedige geestelijke maaltijd. Voor eeuwig. Om Jezus’ wil. Amen.