Hoe (on)mogelijk is een interkerkelijke vragenrubriek

J.P. van den Brink | Geen reacties | 10-05-2023| 09:54

Sinds de publicatie van de kleine lettertjes lezing van ds. G.A. van den Brink is op Refoweb een stroom van vervolgvragen en reacties gekomen. Ik heb echt niet alles gelezen, maar wat ik daarvan las, heeft mij met verdriet en zorg vervuld. Ik heb een poging gedaan om mijn zorgen in een open brief op Refoweb aan de redactie en aan ds. Van den Brink kenbaar te maken. Vooraf was afgesproken dat dit bij een eenmalige briefwisseling zou blijven omdat het niet het beleid van Refoweb is om panelleden met elkaar in discussie te laten gaan. Het antwoord van ds. van den Brink op mijn brief vond ik teleurstellend en ook de vervolgvragen en antwoorden daarop gaven bij mij bepaald geen feest van geestelijke herkenning. Ik heb dat offline in wat e-mail verkeer met ds. Van den Brink en de redactie proberen bespreekbaar te maken, maar het werd mij al snel duidelijk dat de redactie van Refoweb de lijn van ds. van den Brink volledig wil volgen en volop podium aan hem biedt om zijn gedachten verder toe te lichten en uit te werken. Ik begrijp het beleid van Refoweb, maar in dit geval leidt dit tot een eenzijdige aandacht voor de standpunten van ds. Van den Brink.

Er is een vraag over leeruitspraken van 1931 aan ds. C. Harinck gesteld in een poging om via deze ervaren nestor de bovenstaande commotie op een waardige manier te laten landen, maar dit heeft naar mijn waarneming noch bij ds. Van den Brink noch bij de redactie van Refoweb tot enige vorm van zelfreflectie geleid. Ds. Van den Brink ziet in de bijdrage van ds. Harinck een ondersteuning van zijn betoog en gaat m.i. volledig voorbij aan de kritiek die ds. Harinck op zijn aanpak heeft. Een vergelijkbare kritiek vinden we in de evenwichtige bespreking van het boek van ds. Van den Brink over dit onderwerp van ds. Kieviet in het RD. Ik heb de artikelen in de Wachter Sions van ouderling Van der Tang niet gelezen en de serie artikelen van ds. Clements in de Saambinder is nog niet af; het RD besteedde er al eerder een interview aan met ds. Visscher. Dus aan aandacht voor ds. Van den Brink en zijn standpunten heeft het niet ontbroken. Ik mis op Refoweb het tegengeluid wat in andere media wel wordt gegeven.

Recent verscheen er een antwoord in de vragenrubriek in de Saambinder en deze vraagbeantwoording heeft veel reacties opgeroepen. Ds. Van den Brink kreeg hierover ook een vraag toegestuurd en in het antwoord beschuldigde hij ds. Labee van het pronken met andermans veren (de suggestie wekkend dat hij met opzet de originele Duitse brontekst van een citaat van Luther vermeldde omdat hij daarmee de suggestie van belezenheid zou willen etaleren) Wat erger is: de tekst die ds. Labee gebruikte was volgens Van den Brink een onzorgvuldige vertaling van het origineel. Luther zou iets heel anders hebben gezegd dan ds. Labee hem wilde laten zeggen.

Nu ben ik maar een eenvoudige ouderling en behalve een academische opleiding in de Natuurkunde, aangevuld met een promotie onderzoek over een onderwerp uit de atoomfysica heb geen uitzonderlijke intellectuele competenties. Ik ben zeker geen kenner van het Hoogduits. In mijn promotietijd heb ik mij slechts met de stoffelijke werkelijkheid beziggehouden dus ik kan niet bogen op enig theologisch onderricht op academisch nivo zoals ds. Van den Brink wel op zijn CV kan schrijven. Deze reactie is dus die van een eenvoudige, evenwel betrokken en geïnteresseerde leek op dit onderwerp.

Toch meen ik dat de zakelijke redenering die ds. Labee in zijn gewraakte antwoord geeft ook met de correct vertaalde citaat van Luther nog steeds staat: Als we Luther citeren, moeten we hem wel volledig citeren en behalve het veel geciteerde “Geloof en je hebt het!” zegt hij ook (vertaling van ds. Van den Brink):

"Wil jij zo manhaftig zijn dat je je eigen hart de baas kunt? Welnu, leer eerst dat het geloof een gave van God is en een goddelijke kracht; je moet niet vanuit jezelf geloven. En: tegenover U o God bestaat er een eeuwige toorn. Daarvoor kan ik niet genoegdoen, daaraan moet ik wanhopen. Daarom dank ik U dat een ander voor mij mijn zonden heeft aangegrepen, die heeft gedragen en daarvoor heeft betaald en geboet. Dat wil ik graag geloven, en ik besef ook dat het fijn goed en troostrijk is. Maar ik kan me er niet zoveel aan overgeven, ik merk dat het niet in mijn kracht ligt om het te doen. Ik kan het niet zozeer bevatten als ik zou moeten doen."

Met bovenstaande citaten en met name de vetgedrukte zinsneden staat de kern van het originele betoog van ds. Labee m.i. nog volledig.

Maar ds. Labee en de Saambinder en de Gereformeerde Gemeenten zijn nog niet genoeg op de gril gelegd bij Refoweb. Het werd nog eens dunnetjes overgedaan in een recente Dwars-column 'Babbeltruc'.

Binnen het aanbod van Refoweb heeft de rubriek Dwars reeds lang niet mijn hoogste waardering genoten. Ik houd van humor en sta er zeker voor open om met name mijzelf niet al te serieus te nemen. Maar het zure sarcasme van de laatste bovengenoemde column overschrijdt in mijn waarneming (weer) ontoelaatbare grenzen.

Behalve de bovengenoemde uitvergroting van de vermeende theologische “misser” van ds. Labee stuiten mij de vele sarcastische opmerkingen tegen de borst. Als dit nog niet genoeg is, wordt gesuggereerd dat een verwijzing naar een citaat van wijlen ds Kersten een pauselijke rechtvaardiging van deze column zou zijn. Maar om niet meer te noemen, ronduit stuitend vind ik hoe naar deze predikant wordt verwezen. Bekend is dat zijn houding t.o.v. de Duitse bezetter in de de 2e Wereldoorlog breed onder kritiek heeft gestaan en hem zijn kamerlidmaatschap heeft gekost. Deze predikant wordt echter belasterd door hem het predikaat “Deutschfreundlich” toe te kennen. Bedoelt zondag 43 dat als “mijns naasten eer en goed gerucht naar mijn vermogen moet worden voorgestaan en bevorderd dient te worden.”? In het antwoord van  ds. Harinck en de recentie van ds. Kieviet wordt geen blad voor de mond genomen, maar zij zijn wel verbindend. De column van dwars brengt verdeeldheid. Ik vind dat heel ernstig.

Ik besluit met twee persoonlijke ontboezemingen. Ook bij het stukje van ds. Labee moeten kanttekenigen bij zijn aanhef worden gezet. Hij schreef daar over “vlotte babbelaars die zichzelf sieren met de naam van theoloog of predikant.”. Broeder Labee had er goed aan gedaan dit soort denigrerende opmerkingen achterwege te laten; het is niet gepast en het helpt in de hele commotie totaal niet. Ds. Labee is voor mij niet een onaantastbare autoriteit waarop geen kritiek mogelijk zou zijn, hoewel ik veel van zijn bijdragen met belangstelling lees.

Met vrucht en vreugde heb ik nu ruim zes jaar deel uit mogen maken van het panel van Refoweb. Ik heb mij sterk verbonden gevoeld met en betrokken bij Refoweb en haar vraagstellers. Maar de commotie rond ds. Van den Brink en nu zeker de laatste babbeltruc column doet voor mij (met pijn in het hart) de deur dicht. Ik kan mij niet langer verbinden aan een vragenrubriek als diezelfde vragenrubriek/dwarsrubriek zo ongecorrigeerd de kerk, onder de bediening waarvan God Zich aan mij bekend gemaakts heeft en waaraan ik mij verbonden weet, blijft zwart maken. Hiermee eindigt dus mijn actieve bijdrage aan Refoweb. Ik zal u missen.

Ik zoek de eenheid van alle gereformeerde belijders. 80 antwoorden heb ik mogen geven op Refoweb. Ik ben de redactie dankbaar voor het in mij gestelde vertrouwen. In die antwoorden zocht ik bewust naar verwijzingen van andere op Refoweb gegeven antwoorden en keek daarbij niet naar de kerkelijke achtergrond van de panelleden. Ik meen dat ik dus een serieuze poging heb gedaan om mij bovenkerkelijk op te stellen Maar een interkerkelijk platform als Refoweb heeft alleen bestaansrecht als er onderling op een respectvolle wijze met elkaar omgegaan kan worden. Er verschijnen naar mijn mening te veel bijdragen waarin dat respect ontbreekt en dat geeft daarom ook verwarring bij de lezers van Refoweb .

Afscheid nemen doet pijn. Tegelijkertijd zie ik ernaar uit (en geef ik in volle overtuiging mijn krachten aan initiatieven die dat bevorderen!) dat onze goede God bij elkaar brengt en houdt wat bij elkaar hoort. Want het gaat Zijn Naam en Waarheid aan.

Het ga u allen goed,

J.P. van den Brink