Dordtse Leerregels voor dummies

Refoweb | 1 reactie | 13-02-2020| 11:37

Ze gelden als een absolute voorwaarde in de statuten van een reformatorische of bevindelijk-gereformeerde organisatie, stichting, school of instelling: de Dordtse Leerregels (oude vertaling) oftewel de Vijf Artikelen tegen de Remonstranten, opgesteld tijdens de Synode van Dordrecht in 1618/1619.

Samen met de Heidelberger Catechismus en Nederlandse Geloofsbelijdenis behoren ze tot de zogenoemde Drie Formulieren van Enigheid, waar iedereen in de reformatorische kerken zich aan conformeert, wil hij of zij serieus genomen worden. Opmerkelijk echter is dat slechts een handjevol kerkgangers of zelfs schoolbestuurders zich heeft verdiept in het wezen en de kenmerken van deze prachtige en voluit Bijbelse geschriften. Ongetwijfeld is de Heidelberger Catechismus de meeste bekende.

Opvallend is hun actualiteit, ondanks dat ze al vier eeuwen dienst doen in de kerk. Minder bekend, maar minstens zo verrassend, is hun pastorale en evangelische inslag. Wet en evangelie houden elkaar in balans. Niet alleen geven deze geschriften een goed inzicht in het geestelijk klimaat van de periode na de reformatie, maar blijkt bij bestudering er van ook dat er niets nieuws onder de zon is. Dezelfde dwalingen -zowel ter linker- als ter rechterzijde- van 400 jaar geleden, zijn  nog springlevend. Feilloos leggen de Formulieren de vinger bij de zere plek.

Wat vaak een hindernis is om te begrijpen wat de opstellers precies bedoelden, is het ouderwetse taalgebruik. Pogingen om ze te hertalen worden vaak als verdacht gezien. Waarom is niet helder, maar misschien bestaat bij sommigen de vrees voor een te ‘makkelijk’ evangelie als deze geschriften goed worden bestudeerd. Immers, de formulieren wijzen niet alleen op Gods souvereine genade, maar benadrukken ook de verantwoordelijkheid van de mens, de onvoorwaardelijke welmenendheid van Gods ruime genade-aanbod en Zijn gewilligheid om zondaren het eeuwige leven te schenken. Kortom, ze vatten Gods Woord op een heldere en liefdevolle wijze compact samen.

Op verzoek van Refoweb heeft student theologie Cees van Steenselen (MDiv) nu een van deze formulieren, de Dordtse Leerregels, samengevat in hedendaags Nederlands. Het resultaat is wat ons betreft zeer de moeite waard. We hopen dat deze vereenvoudigde formulering velen tot opscherping en tot zegen zal zijn.

Refoweb

Verantwoording van de hertaler:
 

Beste lezer,

De afgelopen tijd is geprobeerd om de geliefde Dordtse Leerregels te hertalen naar onze huidige taal. Dit komt naar aanleiding van gesprekken over dit belijdenisgeschrift. Het blijkt dat bepaalde zinnen soms meerdere keren gelezen moeten worden voordat deze begrepen worden. Hiervoor zijn er twee belangrijke redenen. Allereerst bestaat het belijdenisgeschrift soms uit lange zinnen, met veel tussenzinnen. De tweede reden is de verouderde woorden.

De reden voor het hertalen van dit belijdenisgeschrift is dat het belangrijk is om de inhoud te kennen en te begrijpen. Het is zeker niet de bedoeling om de originele versie te vervangen, zoals die te vinden is in de Bijbels. Het doel is om de Dordtse Leerregels te lezen, te begrijpen en daarmee weer terug te gaan naar de originele versie. Zie het als een commentaar op dit belijdenisgeschrift, niet als een vervanging. Verder is het doel niet alleen hoofdkennis te verkrijgen, maar ook zeker hartekennis. Met name voor mensen die de uitverkiezing als blokkade zien voor de zaligheid is het zeker nodig om het geschrift te lezen. In het geschrift hebben onze Dordtse vaderen namelijk allereerst duidelijk gemaakt dat sinds de zondeval de hele wereld schuldig staat tegenover God. Daarom heeft niemand recht op de zaligheid. God had daarom ook geen enkele verplichting om mensen te verkiezen. Toch heeft Hij uit het menselijke geslacht personen verkozen tot de zaligheid. Wanneer we het eerste gaan begrijpen, dan zal de uitverkiezing een wonder worden. Het wordt namelijk de uitweg voor zondaren om weer zalig te kunnen worden. Er is namelijk niemand die uit zichzelf naar God vraagt en Hem zoekt. Maar juist door de uitverkiezing gaan mensen wel weer vragen en zoeken naar Hem. Mocht het TULIP principe bekend zijn, dan zult u zien dat de Dordtse Leerregels precies deze inhoud bevat in dezelfde volgorde. Degenen die TULIP niet kennen, dit staat voor: Total depravity (Totale verdorvenheid); Unconditional election (Onvoorwaardelijke verkiezing); Limited Atonement (Persoonlijke verzoening); Irresistable grace (Onwederstandelijke genade); en Perseverance of the saints (Volharding van de heiligen).

Wat betreft het hertaalprincipe: Hierbij is geprobeerd om zoveel mogelijk recht te doen aan de oorspronkelijke tekst. Verouderde woorden zijn met behulp van (historische) woordenboeken overgezet. Daarbij zijn er twee kanttekeningen. Ten eerste is geprobeerd om theologische woorden met diepe inhoud, die algemeen bekend (kunnen) zijn, niet te wijzigen. Hierbij valt te denken aan 'toorn' of 'rechtvaardig'. Ten tweede is de aloude Statenvertaling aangehouden voor de Bijbelteksten. De reden hiervoor is dat dit Gods Woord betreft die met alle voorzichtigheid behandeld dient te worden. Vandaar geen keuze voor een andere vertaling.

Mochten er zaken zijn die te ver gaan in de hertaling of nog steeds onduidelijk zijn, alle serieuze reacties is welkom. Daarbij graag aangeven waar uw probleem ligt en een voorgestelde oplossing aandragen. Ik ben ervan overtuigd dat deze hertaling voor veel verbetering vatbaar is, maar een eerste begin zoals deze kan zeker behulpzaam zijn.

Aan alle lezers wens ik van harte Gods zegen toe op het lezen en onderzoeken.

Cees van Steenselen

Download hier de PDF (3 MB) of lees het hieronder: