IKEA: Idioten Kopen Echt Alles
Erik Merx | 5 reacties | 24-08-2009| 15:40
'Ikea haalt de bijbel in', stond er deze week in de krant. Met jaarlijks 180 miljoen (!) exemplaren is de 300 pagina's (!) dikke catalogus het meest verspreide drukwerk ter wereld. Alleen al in Nederland krijgen jaarlijks 6,3 miljoen (!) huishoudens de gids. De gids verschijnt in 28 (!) talen. Daar zijn de Wycliff bijbelvertalers vast jaloers op! Zelfs Harry Potter heeft het nakijken. Deze sloeg enkele jaren geleden alle records met zijn miljoenenverkopen. Maar ook de Bijbel kan niet op tegen deze aantallen. De Bijbel, eeuwenlang onbetwist op nummer één, is op forse achterstand gezet. Naar schatting worden er jaarlijks wereldwijd tussen de 50 miljoen en 150 miljoen bijbels verkocht.
Met een spontane naamsbekendheid van meer dan negentig procent kent iedereen de Zweedse meubel- en accessoireverkoper in de blauwe doos. Het is gelukt om zijn boodschap Europa-breed uit te dragen. Hier kan menig evangelisatieproject van leren…
Een kostbaar marketingapparaat zorgt voor de promotie van de schroef-zelf-thuis-in-elkaar meubelen. Met deze hoeveelheden catalogi en papieren en kartonnen verpakkingen is het papierverbruik gigantisch. Wat een enorme houtkap moet hiervoor plaatsvinden. En wanneer er zoveel catalogi worden verspreid, maakt een reductie van het verpakkingsmateriaal in de winkels ook niet meer uit.
Het thema van de Zweedse gehaktballetjesverkoper voor 2009 zou zo uit de Bijbel kunnen komen: design your own life. Maar dan als waarschuwing, want dat is nou net niet de bedoeling! Niet voor christenen en niet voor niet-christenen. De Bijbel staat er vol mee: God is de designer van het leven. Wij mogen ons leven als discipel laten vormen door Hem.
De 'ontzettend handig & betaalbaar" succesformule heeft natuurlijk ook een keerzijde. Een voorbeeld: in Roemenië stond langere tijd een IKEA-fabriek. Daar werkten aardig wat jongelui van een begeleid-wonenproject in de buurt. De lonen waren laag, net zo gemeen laag als die van de binnenlandse werkgevers. Het aantal werkuren stond absoluut niet in verhouding tot het salaris. En het ontslag van alle fabrieksarbeiders kwam volkomen onverwachts. Zou dit in India, Bangladesh en Vietnam echt anders gaan?
Er is tenminste één belangrijk verschil ten opzichte van de Bijbel: de catalogus kan na een jaar weer de papiercontainer in. Dan hebben uiteindelijk papierinzamelende kerken, scholen en verenigingen er ook nog iets aan.
Wat doet u wanneer volgende maand de nieuwe IKEA-gids op de mat ploft? Neemt u de 'Zweedse bijbel' ter hand om uw weldoortimmerde huis van de nieuwste nieuwigheden te voorzien? Of hanteert u, net als velen, de lijfspreuk "enough is enough"?
Het is in sommige kringen bon-ton om te ageren tegen grote concerns. Wie rondkijkt op internet, kan sites vinden tegen MacDonalds, Coca Cola, Marlboro, Unilever... En daarbij wordt alles uit de kast gehaald om deze concerns zwart te maken.
Alsof er iets mis mee is om meubels te verkopen en daar rijk mee te worden. Ik gun het meneer Ikea van harte. En meneer McDonalds hoeft niet op mijn antipathie te rekenen vanwege de populariteit van zijn hamburgers, ook al bakt mijn vrouw ze lekkerder.
Maar de auteur van dit artikel haalt alles uit de kast om het Zweeds meubelconcern zwart te maken. De gids is populairder dan de Bijbel. Hun naamsbekendheid is enorm. Hun reclameslogan is onbijbels als je het vergeestelijkt. Je hebt nieuwe meubels nooit nodig, want genoeg is genoeg. En vervolgens komt er een verhaal over uitbuiting van de werknemers.
En dat laatste vind ik nog het kwalijkste. Mag je zomaar, en dan nog zonder bronvermelding, kwaad van iemand spreken? Zegt het negende gebod daar niet iets over? "...niemand lichtelijk en onverhoord oordele of helpe veroordelen...".
Mag je zomaar kwade verhalen vertellen over een bedrijf?
Het verhaal over de fabriek in Roemenië heeft de schrijver vast op internet gevonden. Het ging hier trouwens niet om een "IKEA-fabriek", maar om een toeleverend bedrijf. Dat is nog wel een principieel verschil. Is b.v. het RD verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden van de inktfabriek?
En heeft de auteur niet op internet gevonden wat er na genoemd incident is gebeurd? Lees dit artikel eens: http://www.trouw.nl/krantenarchief/1998/05/26/2492197/Ikea_werkt_alleen_nog_met__nette__toeleveranciers.html
't Was wel correct geweest om dit erbij te vermelden, nietwaar?
Net als het jaarverslag van het concern, in het Nederlands te vinden op www.ikea.com. Daarin staat wat IKEA allemaal doet aan het milieu en aan ontwikkelingssamenwerking.
Waarom ik dit schrijf? Nee, ik werk niet bij IKEA. Ik heb ook geen aandelen. Maar ik vind het ongepast dat een reformatorisch internetplatform roddels verspreidt, ook al is dat onder de noemer 'column'. Zo'n actie past chritenen niet. Zelfs neit als dit gelardeerd wordt met de nodige 'principiële' zinnen.
Ik voeg er wel even iets aan toe.....
Het doel van dit artikel is m.i. absoluut niet om een ’ik-koop-niet-bij-Ikea’ campagne op touw te zetten. Wanneer hij spreekt over een grotere oplage van de Ikea gids t.o.v. de Bijbel raakt dat kant nog wal. Tot zover wil ik met je meegaan.
Waar deze schrijver absoluut wel een punt heeft – en wat niet ‘zomaar’ een verzinsels betreft – is de keerzijde die hij laat zien.
Jij vraagt je af of je zomaar zonder bronvermelding kwaad over iemand mag spreken. Nee wellicht niet geheel netjes, maar ook niet helemaal uit de lucht gegrepen.
Ikea heeft heel veel keren het nieuws gehaald en de meest kwalijke zaak daarin vind ik dat er sprake zou zijn van kinderarbeid en slechte arbeidsomstandigheden in landen als Roemenië.
Wanneer hierop bij de directie om opheldering wordt gevraagd, blijven we als consument altijd in het ongewisse.
We doen ons best, maar garanties dat het niet meer gebeurt kunnen niet worden gegeven volgens de directie. Dat heeft deze meneer ooit openlijk op tv toegegeven.
Dan vraag jij je af wat er mis is om meubels te verkopen en daar rijk mee te worden?? Nou dit dus. Kinderarbeid, slechte werkomstandigheden, geen garanties kunnen geven dat het niet meer gebeurt….Noem het maar niks…
De schrijver vraagt zich in mijn ogen terecht af: “Wat doet u wanneer volgende maand de nieuwe IKEA-gids op de mat ploft?†Nou ik kan je zeggen, bij mij haalt het de keukentafel in elk geval niet!
Bij een columnist ligt dat anders. Zijn taak is om luchtig over dingen te schrijven, niet om nieuws te brengen. Wat hij hier doet, is een kwaad gerucht verspreiden, zijn naaste (helpen) veroordelen, zonder dat de ander (in dit geval IKEA) de gelegenheid krijgt om daarop te reageren. Dat is in de journalistiek zonde, maar dat is ook in Gods wet zonde.
Jij schrijft dat het waar is wat de columnist schrifjt over de fabriek in Roemenië. Dat kan, al heb ik ook in mijn eerste bijdrage een artikel uit Trouw aangehaald waarin het conern beterschap belooft. Dat moet je natuurlijk wel meenemen in je meningsvorming.
Maar goed, meestal zijn roddels waar (anders was het laster en dat is nog veel erger). Als ik nu tegen mijn buurvrouw zeg: "Heb je 't al gehoord, tante Annie heeft dit of dat gedaan." dan kan dat 100% waar zijn. Maar is het dan oké dat ik dit vertel? Nee toch? Roddelen is en blijft zonde tegen Gods heilige wet. Al heb ik alle gelijk van de wereld.
Dus ik blijf ervan overtuigd dat deze column in strijd is met het negende gebod, zoals dat is uitgelegd in Zondag 43 van de Heidelbergse Catechismus. En dat vind ik een christelijk internetplatform onwaardig.
Ik denk niet dat de columnist hier beter van wordt of dat doel nastreeft. Zijn doel hiermee is om de consument een beetje wakker te schudden en daar is niks mis mee, zeker niet wanneer het kwalijke en diepingrijpende gevolgen heeft voor weerloze kinderen.
Als roddels meestal waar zouden zijn zoals jij schrijft, zouden het geen ‘roddels’ zijn. Het is net andersom: ze zijn meestal NIET waar! Daarom heet het een 'roddel', of 'gerucht'.
Dus als jij tegen je buurvrouw iets over je tante Annie te vertellen hebt wat 100% waar is, dan is daar niets mis mee. Pas als het niet waar is – of je bent er niet helemaal zeker van - wordt het gevaarlijk en vanaf dat moment maak je je schuldig aan roddelen en dus een zonde!
Nu kunnen we wel allemaal onze kop in het zand steken en vrolijk bij de Ikea blijven kopen, maar hun werkwijze is absoluut niet goed te noemen. Het gaat indirect ten koste van kinderen die hier in eerste instantie niet voor hebben gekozen! Als je als consument gewoon blijft kopen bij Ikea dan worden deze praktijken geen halt toegeroepen, maar juist gestimuleerd.
Als de hoge baas op tv openlijk toegeeft dat er in fabrieken van Ikea sprake is van kinderarbeid, en zij daar willens en wetens toch geld in blijven stoppen, dan gaat er toch iets helemaal mis?
Dan worden er nog wat verzachtende omstandigheden aangeroerd dat kinderen ook halve dagen naar school gaan. Alsof daarmee het probleem opgelost is…zolang er door kinderen in die fabrieken wordt gewerkt is het niet goed, al is het maar een uur per dag!
Dan wordt er beterschap beloofd, maar dat is in mijn ogen bij lange na niet genoeg. Beterschap beloven en hopen dat het daarmee weer in de doofpot wordt gestopt. Kan de Ikea baas weer z’n geld verdienen en rijk worden…koste wat kost!
Ik denk dat er veel consumenten niet op de hoogte zijn van wat er zich werkelijk achter de schermen afspeelt bij Ikea en als zo’n stukje tekst eraan kan bijdragen dat we in het vervolg ons boekenkastje bij de Gamma gaan halen, dan is dat prima!
