Vraag
Laatst wilde ik in Rotterdam bij een gezellig restaurantje wat gaan eten. Toen ik de menukaart kreeg, stond daarop vermeld dat al het eten halal-bereid was. Wat houdt dit in? Is hier slechts sprake van een bepaalde manier van slachten, of worden er bij het slachten ook allerlei islamitische rituelen uitgevoerd? En kan ik als christen dit vlees eten, of niet?
Antwoord
Beste vriend(in),
Je hebt een vraag gesteld die de komende tijd wel meer gesteld zal worden, omdat ons land multireligieus en multicultureel is geworden. Vooral veel moslims kwamen in ons land wonen. Velen komen nauwelijks of nooit in de moskee, net zoals je ook veel christenen hebt die nauwelijks of nooit in de kerk komen. Maar daarnaast zijn er ook religieuze moslims, van wie sommigen zelfs heel orthodox zijn. Laat ik meteen maar zeggen: met die orthodoxe moslims kun je nog het beste praten, ze praten graag over het geloof, hebben hoge achting voor Jezus, maar zien Hem alleen als een groot profeet, niet als de Zoon van God en de Messias. Een goede kans voor ons om met hen eerlijk te praten dat wij in de Heere Jezus als de Zoon van God en de Zaligmaker geloven en waarom wij dat doen. Als je daar eerlijk over praat (natuurlijk met wijsheid; je moet niet beginnen met kwaads te zeggen van hun geloof) zul je een goed gehoor vinden. Een stukje zending dichtbij dus; je hoeft er niet voor naar het zendingsveld.
Waarom ik dat zeg? Nu, ik ben vanmiddag speciaal voor jouw vraag naar een goed moslimgezinnetje gegaan, mensen die van ons vrienden zijn geworden: vrouw altijd sjaaltje om (ik heb nog nooit haar haar gezien, mijn vrouw wel, die mag het als vrouw zien!), man en vrouw vijf keer per dag op een matje bidden (toen ik kwam was de vrouw juist op haar kamertje aan het bidden) en we kunnen met hen heel goed over het geloof praten. Ze zijn zelfs wel eens mee naar de kerk geweest, de kinderen zitten op een positieve christelijke school (de jongste elke week psalmversje leren), maar we kunnen ze natuurlijk niet overtuigen. Dat moet de Heilige Geest doen.
Ik heb hun jouw vraag voorgelegd, nadat ik er zelf ook wat over gelezen gehad. Halal-bereid eten betekent: eten wat niet verboden en onrein is. Varkensvlees bijvoorbeeld is onrein, dus niet halal. Alcohol ook (drinken moslims, als het goed is, niet). Halal betekent letterlijk: “wat mag”. Haram betekent het tegenovergestelde: “wat niet mag”. Varkensvlees is dus haram, rundvlees of lamsvlees is halal. Hetzelfde dat we ook tegenkomen bij de Joden. Daar heet het kosher. Als je in Isra?l geweest bent, eet je er kosher, want elk Joods hotel is kosher. En wie in een Arabisch land komt of in een Arabisch hotel in Isra?l, eet halal-bereid eten.
Nu komt er nog iets bij: halal-vlees is ook vlees van een dier, dat ritueel geslacht is, dat wil zeggen: het dier wordt de hals doorgesneden, natuurlijk met een heel scherp mes, zodat het bloed er uit kan lopen. Bloed of van het verstikte eten is namelijk haram, verboden. Iets wat we ook lezen in Handelingen 15:29. En: voordat het dier geslacht wordt, wordt er gebeden. In onze moderne maatschappij kan dat natuurlijk niet meer omdat er geslacht wordt in abattoirs of fabrieken. Dat is ook zo in veel moslimlanden. Maar dan wordt er, voordat de fabriek of het abattoir met de werkzaamheden begint, gebeden. Vind je dat erg? Eigenlijk is dat heel mooi. Een dier is een schepsel van God, dat slacht je niet zomaar, je bidt de Heere en je dankt Hem ervoor dat Hij ons van Zijn schepselen te eten wil geven, en we gaan bij het slachten ook zo zorgvuldig mogelijk met zo’n dier of de dieren om. Vroeger gebeurde dat ook wel bij ons, als een boer zijn eigen koe slachtte op de boerderij: Hij bad de Heere, want een schepsel doden is niet iets dat je zomaar doet, en hij dankte de Heere dat hij het dier mocht nuttigen. En hij ging met dat dier, ook bij het slachten, zorgvuldig om.
Nu vraag je: mag je halal-geslacht en -bereid vlees eten? Ik denk het wel. Als je in een Arabisch land in een hotel bent (of in Isra?l in een Arabisch hotel) doe je dat ook (al merk je dat niet), net zoals je in een Joods hotel kosher eet. Mijn vrouw en ik eten wel eens bij onze moslimvrienden. Ik heb er nooit naar gevraagd, maar natuurlijk is dat geen varkensvlees, en natuurlijk is het vlees gekocht in (meestal) een Turkse winkel, en natuurlijk drinken we geen alcohol of wijn bij de maaltijd. Ze vragen altijd of ik hardop (!) wil bidden, we schamen ons het evangelie niet, praten er juist over. En als zij bij ons eten zet mijn vrouw natuurlijk geen varkensvlees op tafel en schenken we geen wijn of alcohol. Maar het eten is bij ons niet halal-bereid en het vlees niet ritueel geslacht. Dat is voor hen ook geen bezwaar, want, zeggen ze: jullie bidden voor en danken na het eten.
Trouwens, weet je dat je in sommige supermarkten (Aldi bijvoorbeeld) soms ook halal-geslacht vlees kunt kopen? Mensen letten er niet op, het is misschien een goedkope aanbieding, en ze eten het. Vind je dat erg? Een voorbeeld: stel dat je in het ziekenhuis behandeld moet worden en de arts is moslim. Reken er maar op, als hij een echte moslim is, dat hij eerst heeft gebeden of God (Allah, zegt hij misschien, maar het kan ook zijn dat hij gewoon God zegt) zijn werk zal zegenen. Ik denk dat, als hij tegen je zegt: ik heb eerst gebeden voordat ik je ga opereren, je dat best fijn zult vinden. Alleen, en dat is heel belangrijk: je verloochent niet dat jij in de Heere Jezus gelooft. Het zou zelfs een aanleiding voor je kunnen zijn, dat je zegt: ik ben christen dokter, ik geloof in de Heere Jezus. Ik denk dat we zo moeten proberen met moslims (of andere geloven) om te gaan: geen centimeter verloochenen dat je in de Heere Jezus gelooft, dat ook eerlijk zeggen, je niet door het geloof van de ander laten meeslepen, zelfs respect voor die ander hebben; wat iets anders is dan respect hebben voor zijn god (ik schrijf het met opzet met een kleine letter) of voor Mohammed.
Ik kan er ook een paar Bijbelteksten voor aanhalen. Wat dacht je van de eerste christenen? Die werden bijna dagelijks geconfronteerd met andere geloven, onder andere met de heidenwereld. Mochten ze offervlees eten? Ja! Paulus zegt dat nadrukkelijk! Ze mochten niet aan de offermaaltijden deelnemen, want dat waren maaltijden der duivelen (1 Kor.10:18-22). Maar als ze offervlees op de markt kochten (dat bijv. in de heidense tempel was overgebleven en nu op de markt te koop lag), mocht dat. Lees maar 1 Kor. 10:25-30. Alleen als iemand zich eraan stootte, moest je het niet doen, niet vanwege je eigen geweten, zegt Paulus (want je mag het best eten), maar vanwege het geweten van die ander, die nog niet zo’n vrijheid heeft om dat vlees te eten. Ook in 1 Kor.8:4-13 schrijft Paulus erover. Het kwam dus veel voor. Daar zegt hij hetzelfde, maar zegt hij (vers 7, ik zeg het met mijn eigen woorden): sommigen eten en denken dan toch een beetje aan een afgod, hun geweten is zwak, en dat is verkeerd, en zij worden bevlekt. Maar wij hebben (vers 9) macht om het aan de afgoden geofferde vlees wel te eten. Maar: pas daarbij op, dat je iemand die zwak is geen aanstoot geeft: letterlijk staat er: dat hij valt, dus: pas op dat je, als je dat vlees eet niet de aanleiding bent dat iemand die een zwak geloof heeft weer terugvalt in het oude heidense leven of toch een beetje aan de afgoden geloof hecht. In Romeinen 14:2-3 heeft Paulus het over moeskruiden (plantaardig, vegetarisch eten) e.d. Ook daar maakt Paulus geen halszaak van. Alleen: veroordeel elkaar er niet om (vers 3-4). In 1 Tim.1:4-5 zegt Paulus (ik zeg het weer met eigen woorden): Je kunt alles eten, als je de Heere er maar voor kunt danken. Als het bijvoorbeeld vlees is dat aan de afgoden geofferd was, kan dat ook, want als jij het eet en je gelooft in de Heere Jezus wordt het geheiligd door het Woord van God en door het gebed.
Beste vriend, het is een lang antwoord geworden. Ik hoop dat je er wat aan hebt. Leef nauwgezet en dichtbij de Heere. Schaam je het evangelie, ook tegenover moslims, niet; kom er vooruit in Wie je gelooft. En eet wat verantwoord is, de Heere dankend voor Zijn gaven.
Ds. H. Veldhuizen
Lees ook: 'Halal eten - deel 2'
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
