Je mag niet oordelen. Je moet mensen altijd alleen maar zegenen. Je mag geen kritiek uiten op medechristenen. Zeggen dat iemand een valse leer verspreidt, is liefdeloos. Zulke dingen krijg ik vaak te horen, meestal naar aanleiding van mijn artikel over Mattheus van der Steen. De bijbeltekst die daarbij het meest aangehaald wordt, is Mattheus 7:1: “Oordeel niet, opdat u niet geoordeeld wordt.” Duidelijk toch? Discussie gesloten!? Toch niet helemaal.
Stel dat ik iemand rechtstreeks naar een afgrond zie rijden, is het dan liefdeloos om hem te waarschuwen? Stel dat hij niet luistert, is het dan verkeerd zijn passagiers te waarschuwen en aan te raden uit te stappen? De vraag stellen is hem beantwoorden.
“Het gaat verkeerd! Neem onmiddelijk een andere weg!” Daarop kan dan het antwoord komen, misschien vlak voor men de afgrond instort: “Wees niet zo kritisch! Stap ook in en zie hoe fijn we het met elkaar hebben.”
Geen absoluut verbod?
Het zou dus heel erg raar zijn als het “oordeel niet” uit Mattheus 7 een absoluut verbod is om situaties te beoordelen en dat oordeel aan anderen bekend te maken. Het absolute gebod “oordeel niet” is liefdeloos. Het zorgt ervoor dat we andere mensen niet beschermen als dat nodig is. Het is dan ook niet verbazend dat bij precieser lezen blijkt dat het verbod om te oordelen niet absoluut bedoeld is. Dat blijkt al uit Mattheus 7.
Er staat: “Oordeel niet, opdat u niet geoordeeld wordt; want met het oordeel waarmee u oordeelt, zult u zelf geoordeeld worden; en met welke maat u meet, zal er bij u ook gemeten worden.” Wat hier bedoeld wordt, is: wees voorzichtig met oordelen. Je kunt iemand niet hypocriet noemen als je zelf hypocriet bent; je kunt iemand geen overspel verwijten als je zelf overspelig bent; je kunt niet iemand afschrijven omdat hij driftig is als je zelf je drift niet in toom kunt houden. Als je oordeelt, moet je recht van spreken hebben. Pas ermee op, en doe het niet te snel.
Dat dit de juiste interpretatie van het op het eerste gehoor absolute gebod ‘oordeel niet’ is, blijkt uit het vervolg van Mattheus 7. In vers 15 en 16 staat: “Maar wees op uw hoede voor de valse profeten, die in schapenvacht naar u toe komen maar van binnen roofzuchtige wolven zijn. Aan hun vruchten zult u hen herkennen.” Kort nadat de Here Jezus zegt 'oordeel niet', waarschuwt hij hier voor valse profeten en vertelt hij hoe je tot het oordeel kunt komen wie dat zijn.
Bescherm de kudde?
Aan de ene kant roept de Here Jezus dus op voorzichtig te zijn met oordelen, aan de andere kant zegt Hij dat oordelen moet om de kerk voor ‘roofzuchtige wolven’ te beschermen. Daar ligt een speciale taak voor degenen die door God geroepen zijn tot leiding geven in de gemeente. In Jacobus 3:1 staat: “U moet niet allemaal leermeesters willen zijn, mijn broeders. U weet immers dat wij dan een strenger oordeel zullen ontvangen.” Leermeester zijn binnen de gemeente geeft je een speciale verantwoordelijkheid voor het welzijn van de gemeente.
Als God je roept voor een taak binnen Zijn gemeente, ben je verantwoordelijk voor wat je zegt; en je bent ook verantwoordelijk voor wat je niet zegt. De Here God waarschuwde Ezechiel: “Als Ik tegen de goddeloze zeg: U zult zeker sterven, en u hebt hem niet gewaarschuwd en u hebt niet gesproken om de goddeloze voor zijn goddeloze weg te waarschuwen om hem in het leven te behouden: die goddeloze zal in zijn ongerechtigheid sterven, maar Ik zal zijn bloed van uw hand eisen” (Ezechiel 3:18).
Uit de hele Bijbel wordt duidelijk dat het onderkennen van wie Gods volk misleidt en het waarschuwen daarvoor, belangrijk is. Daarbij gaat het niet om gelijk krijgen of om liefdeloos mensen afschrijven. Het gaat erom uit liefde Gods kudde te beschermen en zondaren uit te nodigen tot de ware God te komen. Toen hem eens gevraagd werd wat de rol van een predikant is, antwoordde Mark Driscoll: “Hoed de schapen. Draag de lammeren. Schiet de wolven.” Een goede herder doet alle drie.
De Bijbel geeft daar ook vele voorbeelden van. Binnenkort geef ik een lijstje.
De auteur is kerkplanter in Thailand. www.vissers.me
