In augustus bezocht ons panellid drs. N. Wolswinkel samen met zijn vrouw hun dochter Janneke in Zimbabwe. Ze werkt in het dorp Gutu, in het Gutu Mission Hospital. Eén week verbleef het artsenechtpaar in Gutu, waarna ze twee weken door het westen van Zimbabwe trokken. Een korte impressie van de reis, door onze dokter betiteld als: “Bijzonder en ingewikkeld.”
Het was allereerst bijzonder om Janneke na anderhalf jaar weer in levende lijve te ontmoeten. Wat is de tijd omgevlogen, maar ook: wat hadden we elkaar een tijd niet gezien. Dat, en ook haar na drie weken weer achter te moeten laten, was best een beetje ingewikkeld.
Het was bijzonder haar leefwereld te zien. Sommige dingen moet je ervaren, vanaf nu snappen we haar leven in Gutu beter. We beseffen nog beter hoe groot de cultuurshock voor haar is geweest: andere taal, ander klimaat, andere gewoonten, andere kijk op werk, andere vragen door slechte zorg en gebrek aan welvaart... bijna alles is daar anders. We zagen dat het haar veel energie heeft gekost, het is nog steeds een ingewikkeld proces: wat is wijs, waar doe je goed aan? We voelden hoe het was te leven zonder stromend water (geen water uit de keukenkraan, geen douche en een emmer water bij het toilet) en met een paar dagen in de week geen stroom.
Het was bijzonder om te zien hoe ze zich daar geroepen voelt; hoe ze geniet van het werk in het Gutu Mission Hospital; hoe hartelijk ze is ontvangen en hoe de mensen haar waarderen. “She is so dedicated (toegewijd)”, zei een verpleegkundige. “We want her for ever”, zei een ander. Dat laatste vonden we niet zo’n goed idee. Maar daar werken is ook ingewikkeld: de armoede is groot, vaak is er geen geld voor een medisch onderzoek of medicijnen; de mogelijkheden van het ziekenhuis zijn beperkt, allerlei spullen zijn soms niet voorhanden; de werkstijl van collega-artsen is soms zo anders dan hier in Nederland gewend.
Het was bijzonder om te zien hoe Zimbabwe zich probeert te ontwikkelen. Het land is nog geen 150 jaar oud en heeft lang blanke overheersing gekend. Het is goed dat de grotendeels zwarte bevolking de leiding heeft. Maar wat is het ingewikkeld wanneer je hoort over de enorme corruptie en zelfverrijking aan de top, terwijl de massa in armoede leeft en wanneer je de verhalen van blanke boeren hoort die van hun farm verjaagd zijn... Het is wrang dat na de machtsovername Zimbabwe van een welvarende natie een ontwikkelingsland is geworden.
Het was bijzonder te zien hoe kleine dingen het verschil kunnen maken. Janneke’s hulp kon al lang niet meer lezen. De door ons meegenomen HEMA-bril deed wonderen. De volgende dag vertelde zij vol vreugde dat ze weer Bijbel had gelezen. Het is ingewikkeld dat het druppels op een gloeiende plaat zijn. Nog steeds hebben velen geen leesbril tot hun beschikking.
Het was bijzonder om als een paar blanken in Gutu te zijn, en daar als zodanig aangegaapt te worden. Janneke is er altijd de enige. Maar de verhoudingen tussen blank en zwart zijn er nog heel ingewikkeld. Het verleden speelt daarin een grote rol. De hulp ging uit dank voor het cadeau letterlijk op de knieën...
Het was bijzonder om de natuur van Zimbabwe te zien, het is een indrukwekkend mooi land. Imposant was de regenboog bij de waterdamp van de Victoria-watervallen. Het is ingewikkeld dat het overwegend blanke toeristen waren die we er zagen. Veel Zimbabwianen die we spraken zijn er nooit geweest... te duur.
Het was bijzonder te horen dat geloof in het leven van veel Zimbabwianen veel betekent. Voor onszelf kwamen er ingewikkelde vragen boven: wat bepaalt ons geluk en geloof? Hoe gaan wij om met vragen rond verschillen in gezondheid en welvaart? De laatste dag liepen we nog even de kerk van Gutu Mission binnen. We troffen een schoonmaakster. Zij begon spontaan een lied voor ons te zingen. Ze zong dat ze verlangde dat Jezus spoedig zou komen. Een begrijpelijk verlangen, wanneer je weet dat het leven voor veel Zimbabwianen een keiharde ‘struggle’ is. Hoe ligt dat eigenlijk voor ons, leden van de Westerkerkgemeente?
